Herkese iyi hafta sonları. Bugün karşınıza2024’ün son bülteniyle çıkıyoruz. Bu bültende odağımız yıl boyu izlediğimiz üç piyasa için beklenti ve tahminler.
🎄 Bir de notumuz var: Önümüzdeki hafta, yani 30 Aralık – 4 Ocak tarihleri arasında Portfolyo Piyasa Özeti yayımlanmayacak. 2025’in ilk bülteni 6 Ocak’ta e-posta kutularınızda olacak.
📎 Öncekiler: 2024’ün son ayında, her hafta sonu bültenimizi, izlediğimiz üç piyasanın bir yılını 10 başlıkta özetlemeye ayırdık. Yılın son bülteni de bu piyasalarda 2025 görünümleri için tahsis edildi. Böylece aralık ayını bir hatırlama ve hazırlanma ayına dönüştürdük. Eğer okumadıysanız veya yıl içinde dönüp dönüp bakmak isterseniz diye bağlantıları şuraya sıralıyoruz:
- ⏪ 2024 özeti: ABD borsaları — Portfolyo
- ⏪ 2024 özeti: Borsa İstanbul — Portfolyo
- ⏪ 2024 özeti: Kripto Piyasaları — Portfolyo
✍🏻 Portfolyo ne yaptı? Swipeline’ın bir markası olarak yılın ilk çeyreğinin sonlarında kurulan ve ilk haberini Mart 2024 ortalarında yayımlayan Portfolyo.co bugüne dek internet sitesinde ABD borsaları için 410, Borsa İstanbul için 100, kripto para piyasaları için 140 haber yayımladı. İlk günden itibaren başlattığı günlük piyasa bültenlerinin sayısı 190’ı buldu. Sadece hafta içi her gün ve cumartesi günleri ulaşan bülteninde 200 bine yakın kelime tuşladı. Karmaşık dengeleri anlamaya, anlatmaya, bunu yaparken hızlı olmaya ve her haberde bağlamı korumaya çalıştı. Sadece piyasaları değil, piyasalara etkisi muhtemel politika gelişmelerini de izledi. Suriye’de olup bitenler, Fransa ve Almanya’da dağılan hükümetler, İsrail – Hamas – Hizbullah çatışmalarında yaşananlar, tedarik zincirini durduran grevler… Portfolyo’nun ucundan kenarından temas ettiği gündemlerdi.
Bilenler bilmeyenlere söylesin: Portfolyo aynı zamanda Instagram’da, 𝕏’te, LinkedIn’de.
İyi hafta sonları ve mutlu yıllar! 🎅🎄❄️☃️🎁🦌
⏩ 2025 görünümü: ABD borsaları
ABD borsaları görünümünü öğrenmek için dünyanın en büyük varlık yöneticisi BlackRock’ın 2025 birinci çeyreği için hisse senedi değerlendirmelerine göz atıyoruz. Ayrıca Motley Fool’un derlemesi üzerinden Goldman, JPMorgan ve Charles Schwab’in beklentilerini de madde madde özetliyoruz.
BlackRock: “Ortalama seviyeye normalleşme”
Son iki yılda ABD hisse senetleri %20’nin üzerinde getirilerle yatırımcıları için oldukça kazançlı oldu. Ancak bir üçüncü yıl daha bunun gerçekleşmesi ihtimali biraz zor görünüyor. Zira 1928’den bu yana izlenen veriler, ABD borsasının üç yıl üst üste %20’den fazla getiri sağlama olasılığının yalnızca %3 olduğunu gösteriyor. Yine de S&P 500 getirilerinin yıllık ortalama seviyeye normalleşmesi, yani 1957’den bu yana hesap edildiğinde %11’in hemen altına denk gelen bölgelerde gerçekleşmesi bekleniyor. BlackRock’a göre böyle dönemlerde iyi hisse seçimi devreye giriyor; zira piyasanın genişleme trendi devam ederken bazı sektörler kazanıyor, bazı sektörler kaybediyor.
🤞 İyi şeyler
Belirsizlik ortadan kalktı. BlackRock’a göre hiç uzamayan, bir iki günde netleşen ABD seçim sonuçları piyasanın tepesinde sallanan bir belirsizliği hızla ortadan kaldırdı. Bunu izleyen toparlanma, kilit sektörlerde vergi indirimleri ve düzenlemelerin gevşetilmesiyle devam etme potansiyeli taşıyor.
Ekonomi güçlü. Tarifeler ve göç gibi bazı politikaların etkisi henüz belirsizliğini korusa da Trump’ın ilk döneminin ilk yılının verileri, olumlu bir işaret olarak okunuyor. Öte yandan ABD ekonomisinin pek çok açıdan güçlü görünmesi de iyi şeyler arasına ekleniyor.
Şirketler değişiyor. BlackRock ayrıca kurumsal değişime de dikkat çekiyor. Yapay zeka ürün setlerini değiştiriyor, şirketler stratejilerini yeniden gözden geçiriyor, pek çoğu mevcut koşullara uyum için yeniden yapılanıyor, emeklilik yaşı gelen CEO’lar geçiş süreçlerine hazırlanıyor. Ayrıca sıkça vurgulandığı gibi, birleşme ve satın alma görünümünün de iyileşmesi bekleniyor.
Piyasa genişliyor. BlackRock analizi, Muhteşem Yedili hisselerinin kazançlarının 2023’te daha geniş piyasayı %37 oranında aştığını gösteriyor. Bu kazanç farkının 2024 boyunca daraldığı ve 2025’te %7,5’e düşeceği öngörülüyor. Yine de piyasa liderleriyle (örneğin 4 trilyon dolara göz diken Apple!) geride kalanlar arasındaki değerleme farkı geniş kalmaya devam ediyor. Bu da kazananlar/kaybedenler listesinden hisse senedi seçme fırsatlarını heyecanlı bir sürece dönüştürüyor.
🎲 Risksiz olmaz
BlackRock’a göre ticaret ve göçle ilgili politikalar zamanla enflasyonist sonuçlar yaratma potansiyeli taşıyor. Gelecekteki enflasyon olasılığı konusunda endişeler hissediliyor ve de haksız değil, zira 23 gelişmiş ekonomi hakkında büyük bir veri setini inceleyen Strategas, enflasyonun %6 veya daha yüksek olduğu bir ekonomide, 10 vakadan 9’unda ikinci bir %6 enflasyon dalgasının yaşandığını gösteriyor. Ayrıca Grönland’ı satın almak, Kanada’yı eyalet yapmak, Panama Kanalı’na sahip olmak isteyen bir ABD Başkanı’nın belirsiz dış politikası da jeopolitik riskleri yüksek tutmaya devam ediyor.
📝 Kısa kısa
⦾ Goldman Sachs’ın, 2025’te S&P 500’de temettüler dâhil %10’luk bir artış bekliyor. S&P 500 için %5 gelir büyümesi, %2,5 reel GSYİH büyümesi ve 2025 yıl sonu enflasyonunda %2,4’lük değer tahmin ediyor. Goldman Sachs, tarife risklerinin vergi indirimleriyle nötrleneceğini düşünüyor.
⦾ JPMorgan’ın 2025 baz senaryosu, küresel büyümenin güçlü kaldığı, Amerikan istisnacılığının (exceptionalism) ABD dolarını ve riskli varlıkları desteklediği bir yıl resmi çiziyor. JPMorgan için S&P 500 yıl sonu tahmini, 6.500.
⦾ Charles Schwab’in 2025’e dair görünümü belirsiz. Göreve gelen yeni yönetimin her zaman yoğun tartışmalara yol açtığını, bunu çevreleyen belirsizliklerin hem yerel hem küresel koşullar üzerindeki etkilerini tahmin etmeyi zorlaştırdığını söylüyor. Yine de analistler, mevcut ekonomiyi çok güçlü ve sağlıklı görüyor.
⦾ 15 Wall Street şirketinin katıldığı bir araştırma, 2025 yıl sonunda medyan S&P 500 değerinin 6.600’e ulaşacağını, yani yıl boyunca %9’luk bir performans göstereceğini söylüyor. En düşük tahmin, S&P 500 için yıl sonu tahminini 6.400 olarak belirleyen UBS’ten geliyor.
⏩ 2025 görünümü: Borsa İstanbul
Borsa İstanbul’un 2025’ini anlamak için öncelikle TCMB’nin son faiz kararından sonra 2025 için beklenen makro görünüme bakmayı tercih ediyoruz. Ardından Aracı Kurumların 2025 Yılı Strateji Raporları derlemesinden bulduğumuz Gedik Yatırım, İnfo Yatırım ve Tacirler Yatırım notlarından dikkatimizi çekenleri sıralıyoruz.
⭕ Rota oluşturuldu: TCMB’nin faiz patikası
TCMB’nin beklentilerin üzerinde gelen 250 baz puanlık ilk indirimi sonrası Morgan Stanley, ilk çeyrekte toplamda 500 baz puanlık indirimle faiz oranının martta %42,5’e çekileceğini öngördü. TEB ve Barclays ekonomistleri, 8 toplantının her birinde 250 baz puanlık indirim öngördü ve yıl sonu için faiz beklentilerini %27,5 olarak açıkladı. QNB, ilk çeyrekteki her iki toplantıda 250 baz puanlık faiz indirimi bekleyenler arasına katıldı. Citigroup’un yıl sonu tahmini %30 olurken Goldman Sachs, politika faizinin hazirana kadar %39’a çekileceğini tahmin etti. Deutsche Bank, 2025 sonu için %30 politika faizi öngörüsü paylaştı.
⭕ Gedik Yatırım: “Risksiz faizden borsaya geçiş dönemi”
Şirketlerin 2024’ün ilk çeyreğinin sonundan bu yana giderek daha zor faaliyet dönemi geçirdiklerini vurgulayan Gedik Yatırım stratejistleri, 2024 yıl sonunda reel anlamda %70 net kâr daralması ve %20 FAVÖK daralması beklediğini, daralmanın nedeninin de azalan alım gücü, talebe bağlı şekilde fiyat artışlarının sınırlanması, güçlü TL ve zayıf küresel ekonomiler nedeniyle sınırlı talep ve düşük kârlılıkta ihracat gelirleri olarak sıralıyor. 2025’e de benzer bir manzarayla girildiğini vurgulayan Gedik Yatırım, özellikle yılın ilk yarısının zorlu bir dönem olacağını söylüyor.
Yine de Gedik’e göre Türkiye’nin faiz düşüşü yaşayacağı bir döngüye girdiği ve bu durumun da 2025’in ikinci yarısında farklı bir manzara ortaya çıkarabileceği belirtiliyor. 2025 için reel %13 net kâr, %4 FAVÖK artışı bekleyen Gedik, 2025’in ikinci yarısının kârlılıklar açısından ilk yarıya göre daha yüksek seyredeceğini öngörüyor. Olası ek vergiler ve daralmanın beklenenden daha derin olması, 2025′ için kâr tahminlerindeki ana risk unsuru.
Gedik, yılın ilk yarısındaki zorlu koşulların ve bölgesel politik faktörlerin yaratacağı olası oynaklıklara rağmen endeksteki zayıflıkların alım fırsatı yarattığını, Türkiye borsasının uzun vadeli patika değişikliğinin eşiğinde olabileceğini, 2026 öngörülebilirliği arttıkça hisse senetlerinin prim yapabileceğini söylüyor.
- BIST 100 tahmini: 13.037
- Öne çıkan sektörler: Bankacılık, demir çelik, gıda perakende, telekomünikasyon
⭕ İnfo Yatırım: “Her dönemin hikâyesi ayrı”
İnfo Yatırım, 2024’e hızlı başlayan BIST 100 endeksinde son aylarda risk iştahının düştüğüne dikkat çekiyor. BIST100’ün 2024 içinde TL bazlı rekor kırdığını hatırlatan analistler, yılın ikinci yarısından sonra işlerin tersine döndüğünü vurguluyor. Para piyasası fonlarının yükselişinin riskli varlıklardan çıkışı hızlandırdığı belirtiliyor. Faiz indirimi döngüsünün, yüksek faizlerden getiri elde eden yabancı yatırımcıların riskli varlıklara geçişlerini hızlandırabileceğini düşünen İnfo Yatırım’a göre not artışları, swap kanallarının açılması beklentisi, BIST 50’de açığa satış yasağının kaldırılması ve CDS, BIST’e katalizör olma potansiyeli taşıyor.
Her dönemin ayrı bir hikâyesi olduğunu paylaşan analistler, bankacılık endeksinde mevcut seviyelerin kısa vadeli potansiyel fırsatı olarak değerlendirilebileceğini belirtiyor. Faiz indirimi etkisinin 2025 bilançolarına etkisinin direkt görülebileceği belirtilirken; üretimdeki yavaşlık ve ılımlı büyüme algısının emtia fiyatlarının düşük seviyelerde istikrar kazanmasına sebebiyet verdiği; gelişmekte olan ülkelere sermaye akışlarının küresel parasal genişlemeden olumlu etkilenmesinin beklendiği; kısa ve orta vade küresel ekonomik görünümün Türkiye ekonomisini ve olası kaynak girişlerini destekleyici nitelikte olduğu değerlendiriliyor.
- BIST 100 tahmini: 13.450
⭕ Tacirler: “Yabancı ilgisinde artış öngörüsü”
Tacirler, BIST 100 2025 yıl sonu hedef fiyatını 13.900 olarak belirledi. Bu tahminin 2025’te bekledikleri faiz indirim sürecinin temposuna hassasiyeti olduğunu belirten analistler, yüksek tempolu ve piyasa faizleriyle büyümeye etki eden bir indirim serisinin endeks hedefini 15 bin civarına taşıyabileceğini belirtiyor. Tacirler’e göre 2025, Borsa İstanbul açısından hem reel kazanç sağlayan bir yıl olacak hem de yatırımcı tabanı 2025’te yeniden genişleyecek.
Tacirler önümüzdeki yıl, 2025’te bölge coğrafyada yaşanan tarihî süreçlere ek olarak erken seçim, yeni anayasa tartışmaları, dezenflasyon süreci, ivme kaybeden büyüme performansı ve hem para hem de maliye politikalarında beklenen adımları izleyecek.
Tacirler, Ocak 2025’te açığa satış yasağının kalkmasının, küresel çapta faaliyet gösteren ve diğer farklı ülke borsalarında açığa satış işlemi gerçekleştirebilen, ancak Şubat 2023’ten bu yana BIST’ten uzak duran yabancı yatırımcıların ilgisini destekleyeceğini düşünüyor. Bu durumun da borsanın likiditesine ve işlem hacmine olumlu etkisi vurgulanıyor.
- BIST 100 tahmini: 13.900
⏩ 2025 görünümü: Kripto piyasaları
2025’e dair kripto beklentileri için klasikleşen Messari Crypto Theses dokümanından, a16z’nin heyecanlarından ve Bitwise’ın iddialı raporundan yararlanıyoruz. İlgimizi çeken başlıklar:
📝 2025, halka arzların yılı olacak
Bitwise’a göre 2024’te yavaşlayan kripto odaklı şirket halka arzları, 2025’te hız kazanacak. En az beş kripto unicorn’u, önümüzdeki yıl ABD’de halka açık şirket hâline gelecek. Bitwise’a göre muhtemel adaylar USDC’nin geliştiricisi Circle, ABD’nin en büyük borsalarından Kraken, kripto veri sağlayıcısı Chainalysis, kredi sağlayıcısı ve tokenizasyon çözümleri geliştiricisi Figure ve altyapı hizmetleri sağlayan Anchorage Digital yer alıyor.
⚔️ Jeopolitik güç olarak Bitcoin
ABD’nin stratejik Bitcoin rezervi oluşturmayı ciddi ciddi düşünmesi, Bitwise’a göre diğer hükümetlerin de çok geç olmadan Bitcoin satın alması için bir yarış başlatacak. Hâlihazırda ABD’de çeşitli eyaletlerde ve Polonya, Brezilya gibi ülkelerde yasa koyucular bu yönde tasarılar sundu. BitcoinTreasuries’e göre şu anda 9 ülke Bitcoin tutuyor ve Bitwise, 2025’te bu rakamın ikiye katlanacağını öngörüyor. Rusya’nın “yaptırımları delmek” için uluslararası ticarette Bitcoin kullanımına izin verdiği düşünülünce…
💵 RWA piyasa değeri 50 milyar doları aşacak
Üç yıl önce kripto endüstrisinin 2 milyar dolardan az gerçek dünya varlığını token’laştırdığını hatırlatan Bitwise, 2024 sonu itibarıyla pazarın 13,7 milyar dolar değerinde olduğunu vurguluyor. 7/24/365 likidite ve daha düşük maliyetlerle menkul kıymetleştirmenin “daha iyi” olduğunu savunan fon ihraççısı, dünyanın en büyük varlık yöneticisi BlackRock’ın CEO’su Larry Fink’in “menkul kıymetler için piyasaların bir sonraki aşaması tokenizasyon olacak” sözlerine atıfla 2025’te RWA pazarının 50 milyar dolara ulaşacağını öngörüyor. ParaFi’nin 2030 tahmini 2 trilyon dolar, Küresel Finans Piyasaları Birliği’nin tahmini 16 trilyon dolar.
📜 ABD’de regülasyonlar netleşecek
Messari, 2025’te düzenleyici netliğin ABD’de ortaya çıkmasını, Kongre tarafından desteklenen Trump yönetiminin kripto düzenlemelerini yeniden şekillendirmeye öncelik vermeye hazırlandığını düşünüyor. 2024’te Temsilciler Meclisi’nden geçse de Senato’ya ulaşamayan FIT-21’in elden geçmiş bir versiyonu bir yasama önceliğine dönüşecek. SEC ve CFTC arasındaki yargı sınırları belirlenecek; kayıt süreçleri kolaylaştırılacak. Bu durum kurumsal benimsemeyi de teşvik edecek.
🎯 DeFi regülasyonu 2025’te görülmeyecek
Messari’ye göre merkeziyetsiz finans için 2025’te de net regülatif çerçeve oluşturulamayacak, ancak Kongre, DeFi için bir fayda-risk analizi yaptıracak. Sektör paydaşları, akademisyenler ve düzenleyicilerin katılacağı bu çalışma gelecek mevzuat için de temel oluşturacak. Bu süreçte Uniswap gibi önde gelen ABD merkezli DeFi borsaları aktif katılımcı olacak.
🥷 AI agent x kripto kesişimi
a16z’ye göre yapay zeka agent olarak hareket etmeye başlayacak. Truth Terminal gibi projelerle blokzincirlerinde belirlenmiş görevleri tekrarlayabilen otonom yapay zeka agent’ları hem insan amaçlarını yerine getirmede hem de bağımsız ağ katılımcıları olmada ön plana çıkacak. Yapay zeka agent’larından oluşan ağlar, kendi kripto cüzdanlarını, imzalama anahtarlarını ve kripto varlıklarını saklamaya başladıkça, yeni kullanım örnekleri ortaya çıkacak.
🫰 Stabilcoin’ler ödeme aracına dönüşecek
a16z’ye göre 2024’te ürün-pazar uyumunu bulan stabilcoin’ler, dolar göndermenin ve ödeme yapmanın daha ucuz ve hızlı bir yolunu sundukları için 2025’te bu amaçla daha çok benimsenecek. Büyük işletmeler henüz stabilcoin’lerin ödeme süreçlerinde sağladığı kolaylığın farkına varmadılar. 2025’te bu konuda daha fazla deney görülecek. Zincir restoranlar, kahve dükkanları, marketler, hatta KOBİ’ler, stabilcoin’lerle ödeme kabul etmeye başlayacak.
🚨 Kötü senaryolar
- Kripto doların önüne geçerse: Şayet BRICS güç kazanır, ABD dolarının küresel pozisyonu tehlikeye girer, sermayenin fazlası kriptoya akmaya başlarsa, Trump’ın kriptoya karşı pozisyonu biraz daha değişebilir.
- Trump geç kalırsa: Messari’ye göre 2026 ara seçimlerine kadar belirli ilerlemeler kaydedilemezse 2026 ara seçimlerinde Kongre tekrar Demokratların kontrolüne geçebilir ve Trump’ın gücü bu açıdan azalabilir.
- Hükümetler almak yerine satarsa: Hükümetler almak yerine 2024 ortalarında Almanya’nın yaptığı gibi satışa geçmeyi tercih ederse bu yüklü satışlar piyasa baskısını artırabilir.
Fiyat tahminleri
📌 Bitcoin: 200 bin dolar
📌 Ethereum: 7 bin dolar
📌 Solana: 750 dolar
Portfolyo.co Piyasa Özeti
Portfolyo Piyasa Özeti'ni hafta içi her gün
e-posta olarak almak için abone olun.
Son güncelleme: 28 Aralık 2024 - 11:29