Çin’den tarihî teşvik paketi

Herkese merhaba. Bugün 24 Eylül Salı. ABD hisseleri dün yükselişe kaldığı yerden devam etti, gün ılımlı bir kapanışla sona erse de yeni rekorlar geldi. Dün güne yükselişle başlayan BIST 100 günü %0,13 kayıpla tamamladı, bugün ise 10 bini aştı. Bitcoin 63 bin dolar üzerinde kalmayı sürdürüyor. Çin merkez bankasının açıkladığı parasal teşvik paketi Asya piyasalarındaki dinamikleri etkiliyor. Piyasa başlıklarından önce:

• İsrail dün Lübnan’a yönelik hava saldırıları düzenledi. İsrail, 1.600 Hizbullah hedefinin yok edildiğini söyledi. Lübnan hava saldırılarında 492 kişinin öldürüldüğünü duyurdu. Hizbullah, İsrail hava üslerine füze saldırısında bulundu. Dünya liderleri ve Birleşmiş Milletler gerilimi acilen azaltma çağrısı yaptı. Dışişleri Bakanlığı, “İsrail’in Lübnan’ı hedef alan saldırıları, İsrail’in tüm bölgeyi kaosa sürükleme çabasının yeni bir aşamasıdır” açıklamasını paylaştı.
• Altından yeni rekor: Lübnan’daki saldırıların da etkisiyle ons altın bu sabah 2.637 doları aşarak rekor tazelerken gram altın da 2.897 TL’nin üzerine çıkarak yeni yüksek seviyesini kaydetti.
• Birleşmiş Milletler Genel Kurulu: “Kimseyi geride bırakmamak” temasıyla düzenlenen 79. BM Genel Kurulu, BM Genel Sekreteri António Guterres’in açılış konuşmasıyla, Kamerun Devlet Başkanı Philemon Yong’un başkanlığında bugün başlayacak. 24-30 Eylül arasında gerçekleştirilecek oturumlara en az 133 devlet ve hükümet başkanı, üç cumhurbaşkanı yardımcısı, 80 başbakan yardımcısı ve 45 bakanın katılması bekleniyor. ABD Başkanı Joe Biden da bu yıl son kez ABD başkanı olarak konuşmacı olacak. Cumhurbaşkanı Erdoğan ABD’den sonra üçüncü konuşmacı olarak kürsüye çıkacak.

I. Güçlü veriler, iyimser Wall Street

Dün ABD’den S&P Global’ın satın alma yöneticileri endeksleri geldi. İmalat ve hizmet satın alma endeksleri ABD ekonomisinde ticari aktivitenin eylülde güçlü kalmayı sürdürdüğünü, ancak biraz daha düşük seyrettiğini gösterdi. Hizmetler, zayıflayan imalattan daha güçlü kalmayı sürdürdü. Bu veriler ABD’deki yatırımcılarının yumuşak iniş söylemine olan inancını destekledi ve endeksler ılımlı bir yükseliş yaşadı.

• S&P 500 %0,3, Nasdaq ve Dow Jones %0,1 arttı. S&P 500 ve Dow Jones yeni rekorlarını kırdı.
• Fed yetkilileri konuştu: Atlanta Fed Başkanı Raphael Bostic ve Minneapolis Fed Başkanı Neel Kashkari 50 baz puanlık ilk indirimi destekleyen açıklamalar yaptı. Bostic jumbo indirimin işgücü piyasasını destekleyeceğini söylerken 50 baz puanlık indirimin geride kalmama kararlılığının bir işareti olduğunu vurguladı. Kashkari ise risk dengesinin enflasyondan işgücü piyasasına kaydığını söyledi. Şikago Fed Başkanı Austan Goolsbee, “Fed’in 18 Eylül’de yaptığı 50 baz puanlık indirimin “Önümüzdeki 12 ay boyunca koşulları olduğu yerde tutmaya çalışmak için faiz oranını nötr bir seviyeye çekmek için uzun bir yolumuz var” dedi. Fed yetkilileri, faizin ekonomiyi ne soğuttuğu ne de aşırı ısındırdığı ideal, nötr bir faizi hedefliyor; bu rakam ölçülemiyor ve yalnızca tahmin edilebiliyor. Haftanın ilk yüksek profilli değerlendirmelerinde Fed yetkililerinin henüz sonraki toplantılara dair net bir yol haritası sunmadığı görülüyor.
• Şirketler: Boeing %30 ücret artışı içeren bir “son teklif” sundu ve uzlaşma umutları artınca %1,96 yükseldi. Apollo ve Qualcomm’un ilgisine ilişkin haberler Intel’e %3,3 kazandırdı. Tesla da ekimde yapılması beklenen robotaksi lansmanı yaklaşırken Barclays analistlerinden gelen yüksek beklentilerle %4,9 artarak S&P 500’ün dün en iyi performans göstereni oldu.

II. BIST 100 10 bini aştı

BIST 100 dün güne iyi başlamıştı ancak seans sınırlı kayıplarla tamamlandı. Bugün açılışta yükseliş görüldü. %1,45’lik artışla endeks 10 bin psikolojik direncini günün ilk saatlerinde aştı. Kredi derecelendirme kuruluşlarından gelecek açıklamalar, faiz indirimi zamanlamasına dair beklentiler ve enflasyon/büyüme verileri BIST 100’e yön vermeyi sürdürüyor.

• Kredi derecelendirme kuruluşu S&P Global Ratings’in 1 Kasım’daki Türkiye raporu yeni bir katalizör. S&P Global Ratings’den Frank Gill, “Net rezervlerdeki iyileşme ve cari açığın hızlı şekilde daralması çok önemli. Not artışı kararı büyük ölçüde bu iki faktöre bağlı diyebiliriz” dedi. Enerji ve altın ithalatıyla TCMB’nin faiz politikasını da değerlendireceklerini söyleyen Gill’in AA muhabirine yaptığı açıklamalardan “yeni bir not artışı olabilir” sonucu çıktı.
• TCMB’nin piyasadan likidite çekmeyi amaçlayan hafta sonu ince ayarlamaları sonrasında, daha önce %47,05’e kadar gerileyen gecelik faiz dün %50,2’ye yükseldi. Ek olarak TCMB reel kesim güven endeksinin bir önceki aya 1,2 puan artarak 99,2 seviyesine yükseldiği ve 5 ay sonra ilk kez yükseldiği görüldü. Ve imalat sanayiinin kapasite kullanım oranı ağustosta 0,2 puan artarak 75,9’a yükseldi, 17 ayın en düşük seviyelerinde kalmayı sürdürdü.

III. Kriptoda Çin etkisi

Ayrıntılarına dördüncü başlıkta değineceğimiz Çin teşvik paketi kriptoyu biraz olsun aşağı yönlü hareketlendirdi. Bitcoin ve Ethereum, Çin hisse senedi piyasasını destekleyen teşvik paketi açıklaması sonrası hafif kaybetti. Yine de Presto Research’ten Rick Maeda, Bitcoin’in Çin ekonomisindense ABD ekonomisiyle ve dolayısıyla Fed’in kararlarıyla daha bağlantılı olduğunu söyledi.

• Korelasyon da bunu doğruluyor. Kripto varlıkların ABD hisseleriyle korelasyonu 0,72 olan rekor seviyesine yaklaştı. Orbit Markets’ın Kurucu Ortağı Caroline Mauron, Bloomberg’e verdiği demetçe, “Makro faktörler şu anda kripto fiyatlarını yönlendiriyor ve kriptoya özgür bir siyah kuğu görmediğimiz sürece bu, Fed’in genişleme döngüsü boyunca devam etmeli” dedi.
• İşaretler: Derive’ın Kurucusu Nick Forster, Bitcoin yatırımcıları ağırlıklı olarak yukarı yönlü volatilite için bahse girdiğini, yakın dönemde dikkate değer piyasa dalgalanmaları fiyatladıklarını, zira Bitcoin opsiyon sözleşmelerindeki 30 günlük alım/satım çarpıklığının daha yüksek seviyelerde seyretmeye devam ettiğini söylüyor. Forster, opsiyon tüccarlarının kasım sonu için 80 bin – 90 bin dolar arasında bir fiyat üzerinde bahis oynadıklarını söylüyor.
• Caroline Ellison mahkemede: FTX’in yan şirketi Alameda Research’ün CEO’su Caroline Ellison, Manhattan’da mahkemeye çıkacak. Mahkeme TSİ 22:00’de başlayacak. Elektronik dolandırıcılık, kara para aklama komplosu, emtia sahtekârlığı yapmak için komplo kurmak ve menkul kıymet dolandırıcılığı yapmak gibi suçlardan yargılanan Ellison’un hapis cezasına çarptırılıp çarptırılmayacağı Polymarket iddialarına konu oldu. Polymarket yatırımcıları çoğunlukla Ellison için bir hapis cezası öngörmüyor.

IV. Çin’in teşvik paketi ne anlama geliyor?

Çin merkez bankası People’s Bank of China (POBC), ülke ekonomisini canlandırmak için kapsamlı bir parasal teşvik paketi açıkladı. Kısa vadeli faiz oranı düşürüldü ve bankaların rezervlerinde tutması gereken zorunlu karşılıkları 2018’den bu yana en düşük seviyeye çekileceği belirtildi. Ayrıca ipotekli konut kredilerinde borçlanma maliyetleri 5,3 trilyon dolara kadar çekildi ve ikinci ev alımları için peşin ödeme şartları, tarihin en düşük seviyesine indirildi. Çin merkez bankası hisse piyasalarını da unutmadı, borsayı desteklemek için 113 milyar dolarlık likidite artışı açıklandı.

• Öncelikle, Çin’e ne oldu? Çin’in bölgedeki vaka sayılarını sıfıra indirdikten sonra ekonomik ve sosyal faaliyetlere geri dönme arzusuyla uyguladığı agresif sıfır COVID politikalarından 2022 sonlarında çıkışının ekonomik aktivitede sıçrama yaratması bekleniyordu, ancak bu sınırlı kaldı. 2023’te %5,2 büyüyen Çin ekonomisi kronik emlak sektörü problemleri, Batı ile artan gerilimler ve ticaret savaşları gibi sebeplerle bu yıl büyümesinin %5’ten daha düşük gelmesi konusunda endişeli. Zayıf tüketici talebi, kısıtlanmış yatırımlar ve dış göç, Çin ekonomisini açmaza sürüklüyor.
• Ne anlama geliyor? RBC BlueBay Asset Management’tan Siguo Chen, önlemlerin Pekin yönetiminin artık borsa ve konut piyasası konusunda önlem almanın aciliyetini anladığını gösterdiğini düşünüyor. Genel olarak analistler, Çin’in bu hamlesinin yerinde olduğunu, ancak uzun vadede daha fazlasına ihtiyaç duyulacağını tahmin ediyor. Örneğin Eastspring’den Ken Wong, “Hangi sihirli çözümün her şeyi çözmeye yardımcı olabileceğini söylemek zor” ifadelerini kullanıyor ve bu önlemlerin etkisinin dördüncü çeyrek büyümesini güçlendirebileceğini ifade ediyor.
• Hatırlanacak bir gün: Bloomberg ekonomistleri ise bu günü Çin’in para politikası açısından “hatırlanacak bir gün” olarak tanımlıyor. Tüm önlemlerin tek bir pakette sunulmasının alışılmadık bir durum olduğuna dikkat çeken ekonomistler, Pekin’in deflasyonist risklerin önlenmesi konusundaki aciliyeti anladığını vurguluyor. Hareketin geç olduğunu düşünenler dahi “hiç olmamasından iyidir” diyor ve Çin’in güveni artırmak için daha güvercin, daha düşük faizli bir ortama ihtiyaç duyduğunu belirtiyor.

---

Gün içinde diğer haberlerle, 𝕏’te, Portfolyo.co’da, Instagram’da ve LinkedIn’deyiz. Görüşmek üzere!

Son güncelleme: 27 Eylül 2024 - 21:59