SPK kriptoda ödüllü referans programlarını yasakladı

19 Eylül tarihli Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) bülteniyle, kripto varlık hizmet sağlayıcıların işleyişine ilişkin yeni ilke kararlar ve esaslar yayımlandı.

SPK bülteninde, müşteri nakitlerinin alınmasına ve saklanmasına, müşteri emirlerinin alınmasına, platformlarda listelenecek kripto varlıkların niteliğine, platformların reklam, ilan, duyuru ve kampanyalarına ilişkin düzenlemeler yer aldı.

Platformların müşteri varlıklarıyla kaldıraçlı/kredili işlem yapması yasaklandı

SPK, ilke kararın 11. maddesinde, platformların müşterilerine karşı taraf oldukları işlemlerde, cüzdanlarında var olan kripto varlıklar kadar satış yapılmasının esas olduğunu belirtti.

Platformların, müşteriye ait kripto varlıklar ve nakit üzerinde kendileri veya üçüncü şahıslar lehine herhangi bir tasarrufta bulunamayacağı ifade edildi.

Kararda yer alan “Platformlar tarafından, ödünç kripto varlık işlemleri, müşteriye kredi verilmesi sonucunu doğuracak işlemler ile kaldıraçlı işlemler yapılamaz. Bu madde kapsamındaki açık pozisyon ve işlemlerin, müşteri mağduriyeti yaratmayacak şekilde ve uygun bir geçiş süreci çerçevesinde kapatılması gerekir” açıklamasıyla, platformların müşteri varlıklarıyla kaldıraçlı – kredili işlemler yapması yasaklandı.

Trader’lar Türkiye’de zaten kaldıraçlı işlem olmadığını hatırlattı. Platformların kaldıraçlı / kredili işlemler yapmasının yasaklandığı konusundaki görüşlerle, kaldıraçlı / kredili işlemlerin tamamen yasaklandığı konusu belirsizliğe sebep oldu.

Maddelerde öyle birşey yok platformlar için diyor.. daha okuduğunuzu anlamıyorsunuz birde millete pozisyonları kapatmasını öğütlüyorsunuz.. asıl sizin gibiler yüzünden galeyana gelip zarar ediyor çoğu kişi.. pic.twitter.com/ZjThRh6JrA

— Kollecktible (@kollecktible) September 20, 2024

Referans programları sonlandırılacak

Sermaye Piyasası Kurulu, platformların tüm iletişim kanallarında, yürüttükleri ilan, reklam ve duyuru faaliyetlerinde objektif olmaları gerektiğini, müşterilerin tecrübe ve bilgi eksikliklerini istismar eden faaliyette bulunamayacaklarını, mutlak getiri ve/veya zarara karşı garanti taahhüdünde bulunamayacaklarını vurguladı.

İlan ve duyurulara ilişkin düzenleme gereği, platformların getiri vaadi içeren veya çeşitli kripto varlıklara yatırım yapılmasına yönlendiren promosyon kampanyalarını 15 gün içinde sonlandırması şart koşuldu.

Ayrıca, “Herhangi bir yöntemle platforma müşteri kazandıran kişilere veya kazandırdıkları müşterilere, herhangi bir menfaat veya faydanın sağlandığı promosyon kampanyaları düzenlenemez“ denildi. Bu maddeyle ödüllü/hediyeli referans programları, 15 gün içinde sonlandırılması koşuluyla yasaklandı.

Sepetler ve kıymetli madenlere dayalı kripto varlık ihraç edilemeyecek

SPK’nın ilke kararlarında, aşağıdaki açıklamaya yer verildi:

Kurulca düzenleme yapılmadan önce, Kanun’un 3 üncü maddesinde tanımlanan sermaye piyasası araçları ve sermaye piyasası araçları ile ilişkili olarak değeri belirlenen endeksler, çeşitli varlık gruplarının (kripto varlıklar dahil) bir araya getirildikleri sepetler, kıymetli madenler ile VII-128.3 sayılı Varantlar ve Yatırım Kuruluşları Sertifikaları Tebliği’nde düzenlenen dayanak varlıklara dayalı olarak kripto varlık ihraç edilemez ve platformlarda listelenemez.

Müşteri nakitlerinin saklanması ayrıntılandırıldı

İlk maddede, müşteri nakitlerinin bankalarda, ilgili platformun varlıklarından ayrı biçimde saklanması gerekliliği hatırlatıldı. Müşteri nakitlerinin saklanmasına ilişkin hususların ayrıntılandırıldığı ilk maddede:

• Bankalarda müşteriler adına açılacak hesapların açıkça ilgili platformun müşterilerine ait olduğunu gösterir şekilde tanımlanması gerektiği ve amacı dışında kullanılamayacağı vurgulandı.
• Ayrıca müşterilerin nakit transferlerinin bankalar veya ilgili mevzuatları uyarınca, bu konuda yetkilendirilmiş kuruluşlar aracılığıyla gerçekleştirmesinin zorunlu olduğu, nakitlerin elden alınamayacağı / teslim edilemeyeceği ve platform bünyesinde saklanamayacağı belirtildi.

WhatsApp, Telegram gibi uygulamalardan müşteri emri alınamayacak

İkinci madde, emir iletim şekillerine odaklandı. SPK, platformların müşteri emirlerinin SPK’ya bildirdikleri internet siteleri, mobil uygulamaları veya platformun yetkili personeli aracılığıyla platformlara ait kayıtlı telefonlar üzerinden alınması gerektiğini yazdı.

Bu yöntemler haricinde, WhatsApp veya Telegram gibi mecralar üzerinden emir alınamayacağı belirtildi. Öte yandan alınan emirlerin tarih, zaman ve emir sahibini gösterecek şekilde elektronik log kayıtlarının tutulması, telefonla alınan emirlerinde de emirlere ilişkin ses kayıtlarının tahrif edilemez ve değiştirilemez şekilde tutulmasının zorunlu olduğu hatırlatıldı.

NFT’ler listeleme esasları dışında

SPK, NFT’lerin ve sanal oyunlarda kullanılan kripto varlıkların, ilgili kanunda belirlenen listeleme esasları dışında olduğunu paylaştı. NFT ve oyunlarda kullanılan kripto varlıkların alım-satım, ilk satış, dağıtım, takas, transfer, saklama işlemlerini gerçekleştirenler hakkında ilgili kanunun uygulanmayacağı belirtildi.

Faaliyette Bulunanlar Listesi’nde yer alan platformların bu varlıkları listelemesi durumunda ise hem kurulu bilgilendirmesi, hem de platformlarında söz konusu varlıkların SPK denetimine tabi olmadığı konusunda kullanıcılarını bilgilendirmesi şart koşuldu.

P2P platformlarda başkası hesabına işlem, izinsiz faaliyet olarak değerlendirilecek

SPK, kullanıcıların doğrudan kendi aralarında alım, satım ve takas yaptığı P2P (eşler arası) dijital pazaryerlerinde kendileri adına fakat başkası hesabına işlem yapılmasının düzenli uğraşını izinsiz kripto varlık hizmet sağlayıcılığı faaliyeti olarak değerlendirdi. Kurul, bu faaliyeti ticari veya mesleki olarak yürütenlerin 8 Kasım’a kadar faaliyetlerini sonlandırmaları gerektiğini belirtti.

Merkezi Kayıt Kuruluşu entegrasyonu ve cüzdan anahtarı kontrolü

SPK’nın ilke kararlarının 10 ve 12. maddeleri ise şu şekilde paylaşıldı:

• 10) Platformlardan Merkezi Kayıt Kuruluşu AŞ’ye (MKK) veri transferi yapılmasına yönelik olarak; platformların MKK tarafından belirlenecek teknik altyapıyla ilgili gereklilikleri sağlayarak MKK’nın öngöreceği şekil ve takvim çerçevesinde sistem entegrasyonu yapmaları gerekir.
• 12) Kripto varlıkların müşterilerin kendi cüzdanlarında saklanmaması halinde, platformlar nezdindeki kayıtlarda müşteri hesaplarında yer alan kripto varlıkların saklandığı cüzdanların anahtarlarına ilişkin kontrolün, en geç 08.11.2024 tarihine kadar platformlarda olması gerekir. Bu hükme aykırı uygulamalar Kanunun 110/A maddesi kapsamında değerlendirilir.

Son güncelleme: 20 Eylül 2024 - 13:40