🔋 Daha çok enerjiye ihtiyaç var

Herkese merhaba. Bugün 24 Ocak Cuma. Haftayı kapatırken Japonya’dan gelen faiz kararı, Trump Davos konuşması ve ilerleyen saatlerde imzaladığı kararnameler ve kripto para piyasalarındaki rekor hacimler var. Bu akşam ve yarın Moody’s’in Türkiye’ye ilişkin raporu bekleniyor. Gündemden önce:

• Axios’un araştırmasına göre ABD vatandaşlarının neredeyse tamamı yapay zeka kullanıyor, ancak çoğu bundan hoşlanmıyor. Katılımcıların %72’si, yapay zekanın yanlış bilginin yayılmasını nasıl etkileyeceği konusunda “biraz” veya “çok” olumsuz görüşe sahip. %64’lük bir kesim ise sosyal bağlantıları etkilemesi konusunda çekimser.
• Silifke Yoğurdu coğrafi işaret tescili alan 30. Türk ürünü oldu. Tebrikler Silifke Yoğurdu.
• Oscar adayları açıklandı. Tam liste şurada.

---

I. Trump’tan nükleere selam

ABD borsalarında işlem yapanlar, ABD Başkanı Donald Trump’ın Davos’a uzaktan bağlanarak yaptığı konuşmayı yakından izledi. Trump, piyasanın hoşuna gideceği cümleler kurdu. İyimserlik dün de yüksekti ve endeksler dördüncü seansta da yükselişle kapandı. S&P 500 %0,5 yükselerek yeni bir kapanış zirvesi elde etti. Dow Jones ve Nasdaq sırasıyla %0,9 ve %0,2 arttı.

• Petrol ve nükleer: Davos konuşmasına ve ilerleyen saatlerde imzaladığı kararnamelere özet içinde değineceğiz. Donald Trump ABD’yi bir üretim üssü, yapay zeka ve kripto merkezi yapmak istiyor. Bunun için enerjiye ihtiyaç duyulduğunun da farkında. Yeni başkan, bu enerjiyi petrolden ve nükleerden elde etmek istiyor. Trump, “Hâlihazırda ABD’de olan enerjiyi ikiye katlamamız gerekiyor, hayal edebiliyor musunuz?” dedi. Doğrudan küçük nükleer reaktörlere atıfta bulunmasa da “ABD’de çok hızlı onaylar vereceğiz. Elektrik üretim tesisleri inşa edeceğiz” dedi ve onayları geciktirmeyeceğini vurguladı.
• Sonuç: Trump enerji vurgulu cümleleri hafta başından bu yana yükselen enerji hisselerine yaradı. Sam Altman’ın yatırımcısı olduğu modüler nükleer şirketi OKLO yalnızca dün %14 kazandı. NuScalePower da %14 yükseldi ve haftalık kazancını %32’ye taşıdı. Stargate’in ortağı olan Constellation Energy %4 yükselerek haftalık kazancını %9’a çıkardı.
• Şimdiye kadar: Nasdaq, Dow ve S&P 500 bu hafta şimdiye dek %2’den fazla yükseldi ve üst üste ikinci haftalık kazanç yolunda ilerliyor. 2025’in başından bu yana Dow %4,7, S&P 500 %4 ve Nasdaq %3,8 kazandı.
• Faizler: Donald Trump’ın söylemleri arasında piyasanın hoşuna giden bir diğer başlık da faiz indirimlerine odaklandı. Trump, OPEC’in petrol fiyatlarını düşürmesini isteyeceğini, petrol fiyatları düşerken de faiz oranlarının derhal düşmesini talep edeceğini söyledi.
• Japonya: Başkan Kazuo Ueda öncülüğünde ortodoks politikalara geri dönme gayreti içinde olan Japonya merkez bankası Bank of Japan, politika faizini %0,5’e çıkardı. Beklentilere uygun gelen bu karar sonrası Japonya’da politika faizi 2008’den bu yana en yüksek seviyeye çıkmış oldu. Yen dolar karşısında güçlendi.

---

II. Dört yeni halka arz ve Moody’s beklentileri

TCMB’nin faiz kararı piyasa beklentilerine paralel geldi. Karar metninde de şaşırtıcı ve yeni bir nota rastlanmadı. BIST 100 dün %0,07 kazandı ve 10.113 seviyesinde kaldı. Ata Yatırım, faiz kararı sonrası banka hisselerinde kâr satışları gözlemlendiğini paylaştı. XBANK dün %1,95 değer kaybetti.

• Sonraki adım: İlk faiz indirimi Aralık 2024’te yapan TCMB’nin bu yıl gerçekleştireceği 8 toplantıda nasıl hareket edeceği merak ediliyor. İlk toplantı indirimle başladı ve karar metni, martta da indirimle devam edileceğini gösteriyor. İş Yatırım, karar metnindeki enflasyon görünümü, para politikası ve likiditeyle ilgili paragraflarda gördükleri değişikliklerden hareketle martta da faiz indirimi beklediğini yazdı. Capital Economics’ten William Jackson da aynı fikirde. Barış Soydan’ın aktardığına göre Barclays ekonomistleri, TCMB’nin tüm toplantılarda faiz indireceğini düşünüyor.
• Halka arzlar: Sermaye Piyasası Kurulu’nun (SPK) 23 Ocak tarihli bülteniyle Vişne Madencilik, Seranit Granit Seramik, Enda Enerji ve Birleşim Grup Enerji’nin halka arzları onaylandı. Hâlihazırda Dünya Varlık için talep toplanıyor. Mopaş’ın talep toplama süreci dün sona erdi. Destek Finans Faktoring ise 29-31 Ocak arasında talep toplayacak. Bu arada, Akfen İnşaat halka arzdan sonraki ilk gün taban oldu.
• Moody’s beklentileri: Kredi derecelendirme kuruluşu Moody’s bir önceki değerlendirmesinde Türkiye’nin notunu iki puan artırarak B3’ten B1’e yükseltmiş, görünümü de pozitif olarak korumuştu. Ekotürk’ün aktardığına göre beklenti, Türkiye’nin Moody’s notunun bir kademe daha artarak Fitch ve S&P notlarıyla aynı seviyelere gelmesi yönünde.

---

III. Kripto 🤝🏻 bürokrasi

Dün kripto para piyasalarında hacim rekoru kırıldı. Her şeyin çok hızlı aktığı, sürprizlerin eksik olmadığı bir işlem günü oldu. TSİ gün boyu görece zayıf seyreden piyasalar, BITCOIN Act’i sunan ve ABD’nin stratejik Bitcoin rezervi oluşturması gerektiğini savunan Senatör Cynthia Lummis’in müjdeli paylaşımlarıyla hız kazandı. Bitcoin kısa sürede gün içi kazançlarını %1’e çevirdi. Ancak saat TSİ 18:00’i geçti ve belirsizlik grafiği tersine çevirdi.

• Günün sonunda: Donald Trump, Davos konuşmasının ardından kendisine sırayla uzatılan kararnameleri imzaladı. Bu kararnamelerden biri de dijital varlıklara odaklanıyordu. “Dijital varlık endüstrisi, ABD’deki inovasyon ve ekonomik kalkınmada ve ayrıca ABD’nin uluslararası liderliğinde önemli rol oynuyor” ifadesine yer verilen kararnamede, dijital varlıklara ilişkin bir çalışma grubu oluşturulması, merkez bankası dijital para birimlerinin oluşturulması yönündeki çabaların yasaklanması ve ABD’de ulusal bir dijital varlık stoğunun geliştirilmesi yönünde çalışmalar yapılması yer aldı. Bunun dışında Cynthia Lummis, Senato’daki Bankacılık komitesinin bir alt komitesi olarak kurulan Dijital Varlıklar Alt Komitesi’nin başkanı oldu.
• Hacimler: Bu hafta işlem hacimleri açısından yoğun bir haftaydı. Çarşamba günü toplam Bitcoin ticaret hacmi 130 milyar dolarla en yüksek hacimlerinden biri olarak kayda geçti. ETF hacmi 5 milyar dolardı. Vadeli işlem ticaret hacmi de kaydedilen en yüksek seviyelerden biri olan 110 milyar dolara ulaştı. Dün ise toplam spot Bitcoin ETF hacmi 10,11 milyar dolar olarak kaydedildi. Bu işlemlerin 7 milyar doları BlackRock’ın IBIT fonunda görüldü.
• Peki, piyasa? Açıklamalar ve kararnameler pekâlâ iyimser ve olumlu olsa da kripto topluluğunun umduğu netlikte olamadığı ve bilgi akışı kesintili sağlandığı için yoğun bir yükseliş görülemedi. Yine de Bitcoin bu saatlerde 104.732 dolar seviyelerinde. Ethereum’daki kazançlar %5’i aştı ve ETH 3.380 dolar seviyelerinde işlem görüyor. Ripple 3 doların üzerinde, Solana ise %5,5 kazançla 261 dolar seviyelerinde.

---

IV. Veri merkezi yarışı hızlanıyor

ABD Stargate için söz verilen 500 milyar dolarlık yatırımı konuşmaya devam ediyor, Donald Trump Suudi Arabistan’dan daha çok para bekliyor; bu esnada Hindistan’ın en zenginlerinden Ambani, yapay zeka yarışını “dünyanın en büyük” veri merkezini kuracağına yönelik vaatleriyle katılıyor.

• Ne oldu? Piyasa değeri bakımından Hindistan’ın en büyük şirketi olan Reliance Group, kapasite bakımından dünyanın en büyük veri merkezini ülkesine inşa etmek istiyor. 67 yaşındaki Mukesh Ambani’nin liderlik ettiği grup, Nvidia’nın öne çıkan müşterilerinden. Bloomberg’ün haberine göre Jamnagar kasabasında toplam 3 gigavat kapasiteye sahip olması beklenen veri merkezi için hazırlıklar sürüyor.
• Ölçek: DC Byte verilerine göre şu anda faaliyet gösteren en büyük veri merkezlerinin toplam kapasitesi 1 gigavattan az. Hindistan, 24 ayda tamamlamayı öngördüğü 3 gigavatlık yeni veri merkeziyle piyasanın birkaç kat üzerine çıkmayı vaat ediyor.
• Mümkün mü? Şu sıralar bahsi geçen rakamların gerçekçiliği tartışma konusu. Özellikle Elon Musk’ın Stargate girişiminin vaat ettiği 500 milyar dolara dair eleştirileri bu tartışmaları hızlandırıyor. Bloomberg’e göre Ambani’nin umduğu bir tesisi inşa etmenin maliyeti 20 ila 30 milyar dolar arasında değişecek ve yine Bloomberg’e göre Reliance’ın bunu nasıl ödeyeceği belirsiz. Zira Reliance’ın piyasa değeri 26 milyar dolar kadar.
• Hangi enerjiyle? Yenilenebilir enerjiye yoğun yatırımlar yapan Reliance, söz konusu veri merkezine de yenilenebilirle güç vermeyi planlıyor. Üstelik tam da Trump, ABD’nin enerji kapasitesini iki katına çıkarmanın büyüklüğünü tahayyül ettirmeye ve petrolü ön plana çıkarmaya çalışırken. Hâlihazırda 5 bin dönümlük alana yayılmış devasa bir yeşil enerji kompleksi inşa eden Reliance’ın zenginliği de petrolden geliyor. Bloomberg’e göre nükleer veya fosil yakıt olmadan sürekli ve güvenilir bir rüzgâr ve güneş enerjisiyle bu işi yapmak mümkün değil. Reliance da bu çabalarını desteklemek için fosil yakıtlara ihtiyaç duyabilir.
• Perspektif: McKinsey’e göre veri merkezi kapasitesine yönelik küresel talep 2030’a kadar üç katından fazla artarak 219 gigavata ulaşabilme potansiyeli taşıyor. Tek başına ABD’nin 2030’a kadar 15 gigavat kapasite açığıyla karşı karşıya kalması muhtemel. Bu da 2000’den bu yana inşa edilen veri merkezi kapasitesinin en az iki katı kadar bir genişleme gerektiriyor.

---

Gün boyunca önemli iş dünyası ve piyasa gelişmelerini portfolyo.co’da, 𝕏’te, Instagram’da ve LinkedIn’de izlemeye devam edeceğiz.

Son güncelleme: 24 Ocak 2025 - 11:00