Herkese merhaba. Bugün 4 Aralık. ABD’den işgücü piyasasının sağlamlığını gösteren ilk veri, JOLTS geldi. BIST 100 son enflasyon verisinden sonra faiz indirimi beklentilerini artırdı. Bitcoin’de Güney Kore etkisi öne çıktı. Son başlıkta Güney Kore’de dün yaşanan 6 saatlik sıkıyönetimi anlamaya çalışıyoruz. Gündeme geçmeden önce:
- Notre Dame Katedrali, 2019’daki yangından sonra başlayan beş yıllık restorasyon sürecinin ardından tekrar açıldı. Restorasyon süreci için 150 ülkeden, 340 bin bağışçıdan 846 milyon euro toplandı. Restorasyoon maliyeti yaklaşık 700 milyon euro oldu.
- Fransa’dan devam: Marine Le Pen, sol koalisyonla güçlerini birleştirerek mevcut hükümeti devirmek için güvenoyu talep etmişti. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, bütçe sebebiyle açmaza düşen Barnier hükümetinin bugün yapılacak güven oylamasından güvenoyu alarak çıkabileceğini düşünüyor. Öte yandan oylama öncesi Fransa ve Almanya tahvil getirileri arasındaki fark 12 yılın en yüksek seviyesine yakın seyrediyor ve piyasaların tedirginliğini doğruluyor.
I. Aralıkta faiz indirimine yönelik beklentiler artıyor
ABD’ye geri dönelim. Dün ABD endeksleri, istihdam verisi haftasının ilk duyurusu olan JOLTS’u takip etti. Çalışma Bakanlığı’nın verilerine göre ABD’de açık pozisyon sayısı ekimde 7,7 milyon olarak kaydedildi. İşten çıkarmalar 1,8 milyonluk bir ay öncesine kıyasla 1,6 milyona geriledi. Bu veriler ABD’de istihdam piyasasının ve ekonominin güçlü kaldığı yönünde yorumlandı. Bu da önemli bir veri sürprizi olmadığı takdirde Fed’in aralık toplantısında da indirime gideceği yönündeki beklentileri güçlendirdi. CME FedWatch bu sabah itibarıyla aralıkta faiz indirimine %73,8 ihtimal veriyor.
- Endeksler haftanın ilk istihdam verisine tepki verirken karışıktı. S&P 500 ve Nasdaq Bileşik sırasıyla %0,1 ve %0,4’ten az artışla yeni rekorlara ulaştı. Dow Jones ise %0,2 geriledi. Güney Kore merkezli şirketlerin ABD’de işlem gören hisseleri geriledi. Korea Electric Power %2’den fazla, Samsung %3,71, e-ticaret şirketi Coupang %3,7, Güney Kore merkezli çelik üreticisi Posco %4’ten fazla düştü.
- Şirketler: Aralık 2023’ten bu yana devam eden satış süreci yılan hikâyesine dönen US Steel’in Nippon Steel’e Donald Trump’tan da onay çıkmayacağının öğrenilmesinin ardından X koduyla işlem gören USS hisseleri %8 değer kaybetti. Elon Musk’ın reddedilen 56 milyar dolarlık maaş ve bonus paketi Tesla’ya %1,59 kayıp getirdi. Zorunlu emekliliğe ayrılan Pat Gelsinger’ın Intel’i %6,10 değer kaybetti. Gelsinger’ı harcadılar matmazel.
- DealBook Summit: ABD merkez bankası Fed’in başkanı Jerome Powell bugün New York Times’ın DealBook Summit etkinliğinde konuşacak. Piyasalar Powell’ın daha önce söylediklerinden farklı bir şey söyleyip söylemeyeceğini merak ediyor.
II. BIST 100 son enflasyon verisinden memnun
Borsa İstanbul’da kasım enflasyon verisinin iyimserliği hakim. TÜİK’e göre kasımda enflasyon aylık %2,24, yıllık %47,09 olarak ölçüldü. Aylık artış, İTO’nun %3’ün biraz üzerinde ölçtüğü İstanbul enflasyonunun altında. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek yıllık mal enflasyonunun %40’ın altına gerilemesine ve yıllık hizmet enflasyonundaki düşüş eğiliminin sürdüğüne dikkat çekti. TCMB’nin ilk indirimi aralıkta gerçekleştireceğine dair beklentiler yükseldi. Daha önce Ocak 2025 olarak açıkladıkları tahminleri Aralık 2024’e geri çeken uluslararası bankalar dünkü veriden sonra değişikliğe gitmedi. Örneğin Morgan Stanley, aralıktan itibaren 200 baz puanlık bir indirim hızı tahminini korudu.
- Endeks: BIST 100 endeksi dünkü seansı %1,51’lik yükselişle 9.827 puandan tamamladı. Bankacılık endeksi XBANK dünkü seansı %3’e yakın yükselişle tamamladı. Yapı Kredi Yatırım, TCMB’nin son mesajlarında “politika faizi seviyesini öngörülen dezenflasyon sürecinin gerektirdiği sıkılığı sağlayacak şekilde” belirleyeceğine yönelik vurgularını hatırlatıyor ve bunu faiz indirimine aralanan kapı olarak tanımlıyor.
- Akçay yeniden Londra’da: Geçtiğimiz hafta Londra’da Citi’nin düzenlediği bir konferansa katılan TCMB Başkan Yardımcısı Cevdet Akçay, bu hafta da Bank of America Merrill Lynch tarafından düzenlenen ve gelişmekte olan piyasaları konu alan bir yatırımcı toplantısı için şehirde. CNBCE’nin Londra’dan bildirdiğine göre Akçay, enflasyonun düşüş hızından memnun değil ve faiz indirimi konusunda da daha temkinli bir pozisyonda. Akçay’la buluşan yatırımcılardan birinin “İş Akçay’a kalsa faiz indirimi olmaz” izlenimi edindiği belirtiliyor.
III. Bitcoin ve Ripple’da Güney Kore dalgalanması
Bitcoin bu özetin yazıldığı saatlerde 96.730 seviyelerinde, Ethereum ise 3.700 doların üzerinde işlem görüyordu. Son dönemin yıldızı Ripple 2,5 doların üzerinde. Justin Sun’ın Tron’unun yerel token’ı TRX, 0,43 doların üzerini test ederek yeni bir rekora imza attı. Dün Bitcoin’in dinlendiği saatlerde DOGE, SOL, XRP gibi altcoin’lerde düzenleyici gelişmelerin hızlanacağına yönelik iyimserlik yükselişi destekledi.
- Güney Kore: Güney Kore’de muhafazakâr cumhurbaşkanı Yoon Suk Yeol’ün sıkıyönetim ilanı Bitcoin’in ve Ripple gibi varlıkların Kore won’u karşısında saniyeler içinde %30 gerilemesine sebep oldu. Güney Kore merkezli yerel borsa Upbit’teki işlem hacimleri Binance ve Coinbase’i geride bırakarak ülkedeki hareketliliği doğruladı. Neyse ki kriz çok uzun sürmedi ve küresel piyasalar yerel krizden etkilenmedi.
- BNB Chain saldırısı: Dune Analytics’in verileri, 1 Aralık’ta Binance’in BNB Chain blokzincirinin sandviç saldırılarıyla karşı karşıya kaldığını gösterdi. Tek günde 43.400 işlem üzerinden 1,5 milyar doların üzerinde işlem hacmi bu manipülasyondan etkilendi. Sandviç saldırısı, merkeziyetsiz borsalarda mevcut bir emre göre hızla bir önden alım ve hemen ardından satış işlemi ekleyerek fiyat manipülasyonundan kâr elde etmeyi tanımlıyor. Yani kurban kullanıcının işlemi, saldırganlar tarafından verilen alış ve satış emirlerinin arasında kalıyor.
- Tether: ABD dolarına sabitlenen en büyük kripto para birimi Tether’ın 135 milyar dolarlık en yüksek seviyesini kaydetmesi, 15 aylık yükselişin son adımı oldu. Küresel stabilcoin piyasa değeri 202 milyar dolarla yeni bir rekor kırdı.
IV. Altı saatlik sıkıyönetim
Güney Kore’de muhalefeti “devlet karşıtı” olmakla ve Kuzey Kore tehdidine katkıda bulunmakla suçlayarak sıkıyönetim ilan eden cumhurbaşkanı Yoon Suk Yeol’ün bu girişimi uzun soluklu olamadı. Güney Kore milletvekilleri binayı kuşatan ordunun engellemelerine rağmen parlamentoya girmeyi başardı ve oy birliğiyle sıkıyönetimin kaldırılmasına yönelik karar aldı.
- Gerekçe: Son dönemde görev onayı en düşük seviyelere gerileyen Yoon, bütçe görüşmeleri gibi konularda yaşanan anlaşmazlıkların ülkeyi bir krize soktuğunu ve Kuzey Kore’ye karşı savunmasız hâle getirdiğini, bunun sorumlusunun da muhalefet olduğunu söyledi.
- Piyasa tepkileri: Güney Kore’nin başına 1980’den bu yana ilk kez gelen bu girişim piyasaları da kısa süreli kaosa sürükledi. Güney Kore’deki 90’dan fazla büyük ve orta ölçekli şirketi takip eden iShares MSCI Güney Kore ETF’i %7 kadar düşerek 52 haftanın en düşük seviyesini kaydetti. Ancak kararın iptaliyle dünkü kayıplar yalnızca %1,6 ile sınırlı kaldı. Won’u diğer para birimleri karşısında gerileten sıkıyönetim kararının kaldırılmasının ardından ülkenin maliye bakanlığı piyasalara “sınırsız likidite” dağıtmaya hazır olduğunu duyurdu.
- Şimdi ne olacak? Muhalefet milletvekilleri, parlamentonun cuma veya cumartesi günü Yoon Suk Yeol’u görevden almak için oylama yapmayı planlıyor. Görevden alma kararının uygulanabilmesi için 300 sandalyeli Ulusal Meclis’te üçte ikilik bir desteğe ihtiyaç duyuluyor. Demokrat parti ve müttefikleri hâlihazırda en az 191 sandalyeye sahip. Sıkıyönetim kararının kaldırılması için oy veren 190 milletvekilinin 20’sinin Yoon’un kendi partisinden olduğu biliniyor.
- Ne diyorlar? Güney Kore’de bir iktidar değişikliğinin ABD’nin çıkarlarıyla uyumlu olmayabileceği konuşuluyor. ABD için Güney Kore ve Yoon yönetimi, Kuzey Kore’nin nükleer silah programı gibi güvenlik endişelerine karşı Japonya’yla birlikte yakın müttefiklerinden biri. Bloomberg’ün aktardığına göre ABD’nin ülkede 30 bin askeri bulunuyor ve ABD’nin savunma güçleri Kuzey Kore’yi olası sataşmalardan caydırmak için ülkede bekliyor.
- Trump: Trump, ilk döneminde Kuzey Kore lideri Kim Jong Un ile görüşmelerin zeminini hazırlamak için Güney Kore’yle büyük ölçekli askeri tatbikatları durdurmuştu. Trump’ın Kuzey Kore’yle görüşmelere devam etmek istemesi durumunda bu caydırıcı önlemlerin ve birliklerin geri çekilmesi gündeme gelebilir.
Gün boyunca önemli iş dünyası ve piyasa gelişmelerini portfolyo.co’da, 𝕏’te, Instagram’da ve LinkedIn’de izlemeye devam edeceğiz.
Portfolyo.co Piyasa Özeti
Portfolyo Piyasa Özeti'ni hafta içi her gün
e-posta olarak almak için abone olun.
Son güncelleme: 4 Aralık 2024 - 11:46