Petrolün akıbeti

Herkese merhaba. ABD piyasalarının odağında tarım dışı istihdam verisi var. Borsa İstanbul ayı piyasasına merhaba dedi. HBO yeni belgeseli için güzel reklam yaptı. İsrail’in İran’ın petrol sahalarına yönelik tehditleri hafta başından bu yana 5 dolar artan emtianın akıbetini gündeme taşıyor. Değinmeden geçmek olmaz:

• Liman işçileri: ILA ve USMX ücretler konusunda geçici bir anlaşmaya vardı ve grev sona erdi. 1 Ekim’de sona eren sözleşmeler 15 Ocak’a kadar uzatıldı. Geçici anlaşma, ILA tarafından temsil edilen liman işçilerinin maaşlarını altı yıl boyunca %61,5 artırmayı öngörüyor. MarketWatch’a göre işçiler bu anlaşmayla yıllık 200 bin doların üzerinde kazanacak. Limandaki otomasyon teknoloji konularındaki anlaşmazlık ise hâlâ müzakere ediliyor. Grevin sona ermesi en büyük taşıyıcılardan Maersk’in Avrupa’daki hisselerine %8 kayıp olarak yansıdı.
• Orta Doğu: Dün gece İsrail, Beyrut’ta Hizbullah’a yönelik hava saldırılarına devam etti. Saldırının Nasrallah’ın öldürülmesinden bu yana en şiddetli bombardıman olduğu belirtildi. New York Times, İsrail’in hedefinde öldürülen Nasrallah’ın halefi olacağı düşünülen Haşim Safiyuddin’in olduğunu öne sürdü.

I. Günlerden tarım dışı istihdam

Son günlerde Orta Doğu’da artan risklerden sebep dalgalı seyreden ABD endeksleri hafta ortasından itibaren makro verilere odaklanmaya başladı. Bugün TSİ 15:30’da ABD’den eylül ayına ilişkin tarım dışı istihdam verisi gelecek. Hafta boyu gelen JOLTS ve ADP verileri işe alımların eylülde fena seyretmediğini gösterse de dün açıklanan haftalık işsizlik sigortası başvuruları beklenenden biraz daha yüksek geldi.

• Ne diyorlar? Bank of America’dan Joe Quinlan “İşgücü piyasası harika durumda değil, ancak kötü durumda da değil” diyor. Northern Trust Wealth Management’tan Katie Nixon ise “İş piyasası yavaşlıyor ve daha az sıkı hâle geliyor” ifadelerini kullanıyor. Ekonomistler eylülde işe alımların hafifçe arttığını, işsizlik oranının %4,2’de sabit kaldığını öngörüyor. Böyle bir sonucun işgücü piyasasının kötüleştiğine dair endişeleri yatıştıracağı belirtiliyor.
• Endeksler: Dün ABD’de üç büyük endeksin hepsi düştü. Dow Jones ve S&P 500 %0,4 değer kaybetti. Nasdaq Bileşik de kayıplarla tamamladı. Yine de teknoloji hisseleri arasında Nvidia ve Meta güçlüydü. Jensen Huang’ın Blackwell çiplerine olan yüksek talebe dair ifadeleri Nvidia’ya %3,5’a yakın değer kazandırdı. Apple, Microsoft, Alphabet ve Amazon gerilese de Meta %1,7 değer kazanarak yeni bir rekor kırdı.
• Yeni zengin: Meta’nın bu yükselişi Mark Zuckerberg’ü Jeff Bezos’u geçerek dünyanın en zengin ikinci kişisi yaptı.
• Helene: Bu arada bütçe üzerinde baskı yaratan başka gelişmeler de var. Örneğin Moody’s Analytics, Helene Kasırgası’nın 34 milyar doların üzerinde bir maliyete yol açabileceğini öngörüyor. Etkilenen bölgelerde özel sigortaların yetersiz kalması durumunda federal hükümetin onarım çalışmalarını desteklemek içni devreye girmesi gerekebilir.

II. Merhaba ayı piyasası

Dün %1,27 kayıpla 8.898 puana gerileyen BIST 100, ayı piyasasına merhaba dedi. Bloomberg’ün haberine göre 22 Temmuz’a zirveye ulaşmasından bu yana, yüksek faizler ve enflasyonun aşındırdığı kârlarla Borsa İstanbul geriledi. Hisse senetlerinde cazibe azaldı, işlem hacimleri düştü. Kayıpların en deriniyse bu haftanın başlarında İran’ın İsrail’e gönderdiği füzelerin ardından geldi.

• Kaybedenlerin şampiyonları: BİM, Akbank ve İş Bankası sırasıyla %22, %25 ve %31 düşüşle temmuzdaki rekordan bu yana Borsa İstanbul’daki kayıplara en çok katkıda bulunan şirketler oldu. Teknik anlamda, bir önceki zirveden %20’lik bir kayıpla açıklanan ayı piyasası Borsa İstanbul’un başına en son şubat depremlerinde yaşanmıştı.
• SPK’dan rekor ceza: Dün gece yayımlanan Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) bülteniyle 22 gerçek, 54 tüzel kişiye toplamda 222,63 milyon TL idari para cezası verildi. Açığa satış yasağına ve depo şartı tedbirine ilişkin, deprem döneminde, 6 Şubat’ta alınan kararlarına aykırı hareket eden aracı kuruluşlar rekor cezaya çarptırıldı. Öte yandan ASUZU, THYAO, DOCO, PGSUS, VAKKO, FROTO, AKSEN ve PETKM hisseleri hakkında yapılan sosyal medya paylaşımları ve pay piyasalarında gerçekleştirilen işlemler gerçek kişilere verilen cezaları oluşturdu.
• Enflasyon yankıları: Dün Türkiye İstatistik Kurumu eylül TÜFE verisini aylık %2,97, yıllık %49,38 olarak açıkladı. TCMB Başkanı Fatih Karahan’ın beklentilerinin dışında tüm anketlerin de ötesinde gelen aylık enflasyon “program çalışmıyor” yorumlarına sebep oldu. Karahan’ın TBMM’deki sunumunda yaptığı “sıkı duruş” vurgusu da kasımda faiz indirimi beklentilerini ilerleyen aylara erteledi.

III. Satoshi’nin peşinde

Bitcoin konusundaki “uçup kaçan” tahminleriyle takip edilen Standard Chartered, Bitcoin’in jeopolitik risklerde değil, geleneksel finansla ilgili risklerde güvenli liman vasfı gördüğünü söyledi. Bitcoin’in yakın zamanda Orta Doğu’da yoğunlaşan risklerle 60 bin dolar altına kadar çekilebileceğini öngören banka yatırımcılara “dipten alın” demeyi de ihmal etmedi. Bitcoin şu anda 61.500 dolar seviyelerinde.

• Satoshi kim? HBO, yeni belgeselinde Bitcoin’in 2011’den bu yana haber alınamayan gizemli yaratıcısı Satoshi Nakamoto’nun deşifre ettiği iddiasıyla Cullen Hoback’in Money Electric: The Bitcoin Mystery başlıklı belgeseli için epey ilgi topladı. POLITICO’da yer alan yazıda, belgeselin Satoshi’nin gerçek kimliğinin ortaya çıkarıldığının iddia edildiği belirtildi. Olağan şüpheliler, yazılım mühendisi Hal Finney, sistem mühendisi Dorian Nakamoto, bilgisayar bilimci Nick Szabo, Hashcash geliştiricisi Adam Back. Belgesel 8 Ekim’de yayımlanacak.

IV. Petrolün akıbeti

ABD Başkanı Joe Biden, İsrail’in İran’ın petrol tesislerine yönelik saldırısı konusunda “Bunu görüşüyoruz. Sanırım bu biraz… Neyse…” ifadelerini kullanarak petrole dair endişeleri ateşledi. Petrol zaten hafta başından bu yana 5 dolardan fazla değer kazanmıştı. Ham petrol vadeli işlemlerini hafta başından bu yana %8’lik kazançlara doğru götüren yükseliş, kimi analistlerce az bulunuyor.

• İsrail’in İran’ın petrol altyapısını vurursa ne olur? OPEC üyesi İran, petrol piyasasında önemli bir oyuncu. İsrail’in İran’ın petrol tesislerini hedef alması durumunda küresel arzın %4’ünün risk altına girebileceği tahmin ediliyor. Goldman Sachs, İran’ın üretiminde süreğen bir düşüşün petrol fiyatlarını varil başına 20 dolar artırabileceğini söylerken İsveç merkezli banka SEB, aşırı bir senaryoda ham petrol vadelilerinin varil başına 200 doların üzerine çıkabileceği konusunda uyarıyor.
• Mevcut durum: Carlyle’den Jeff Currie, yatırımcıların gelecek yıl için büyük bir petrol arz fazlası olacağından endişe ediyor. “Bugünkü duruma baktığımızda, durum farklı” diyor Currie ve devam ediyor: “Stoklar düşük, eğri geriye doğru, talep orta düzeyde, Çin’in teşvik paketi ve OPEC’in üretim kesintileri var. Şimdi bunun üzerine Orta Doğu’da bazı enerji tesislerini devre dışı bırakabilecek potansiyel bir çatışmayı ekledik. Bu yüzden kısa vadeli görünüm olumlu, ön taraf güçlü ama arka tarafta bu büyük petrol arz fazlası korkuları yüzünden baskılanıyor.”
• Libya faktörü: OPEC üyesi Libya, ülkedeki siyasi çıkmazın hafiflemesiyle bugün petrol üretimine yeniden başladı. Libya genelde günlük 1,2 milyon varilden fazla üretim yapıyor. Ancak geçtiğimiz haftalarda doğu yönetiminin kesinti emri vermesiyle bu sayı 450 bin altına düşmüştü. Geri dönen arz 75 doların üzerine çıkan petrol fiyatlarında aşağı yönlü baskı yaratacak. Konuya yakın kaynaklar, Libya’nın üretiminin üç ila dört gün içinde kapanmadan önceki seviyelere dönebileceğini düşünüyor.

Gün içinde sıcak gelişmelerle 𝕏’te, Portfolyo.co’da, Instagram’da ve LinkedIn’deyiz. Görüşmek üzere!

Son güncelleme: 4 Ekim 2024 - 12:12