Ana Sayfa
Herkese günaydın. ABD endekslerinde Trump ticaretinin sürdüğü, yeni rekorların birbirini izlediği, Fed kararının takip edildiği; BIST 100’ün %1’e yakın yükseldiği; Bitcoin’in 77 bin dolar sınırlarına dayandığı bir günün piyasa özetini okuyorsunuz. Sözü çok uzatmadan gündeme geçeceğiz, ama COP29 yoklaması almadan ve aciliyeti vurgulamadan geçmeyelim:
- COP29 yoklaması: Pazartesi gününe tarihlenen BM İklim Değişikliği Konferansı’nın yoklama listesinden bir isim daha silindi. Koalisyon hükümeti çöken Almanya Başbakanı Olaf Scholz da adını katılamayanlar listesine yazdırdı. Tablo şöyle:
- İspanya: İspanya’nın doğusunu etkileyen sel felaketinin üzerinden bir hafta geçti, ancak 89 kişi hâlâ kayıp. Hayatını kaybedenlerin sayısı en az 217. Ölümlerin 211’i ise Valensiya’da yaşandı.
I. “Hayır.”
Portfolyo Piyasa Özeti’nin düzenli takipçileri, Fed Başkanı Jerome Powell’a sempatimizi bilir. 71 yaşındaki Jay Powell’ın dünkü “drop the mic” yanıtlarından sonra bu sempatiyi yeniden hatırlamaktan başka yolumuz yok. Dün ABD merkez bankası Fed, CME FedWatch Tool’un da işaret ettiği gibi, faiz indirimini 25 baz puanla sınırlı tuttu. Eylüldeki 50 baz puana eklenen bu indirim kararını Fed, hem istihdam hem de enflasyon risklerinin kabaca dengeli olduğu gerekçesiyle aldı. Fed’in bu karar metninde öncekilerden farklı olarak, enflasyonun %2’ye doğru sürdürülebilir bir şekilde hareket ettiğine dair “daha fazla güven” sağlamakla ilgili bir satır eklemedi. Bunun yerine enflasyonun merkez bankasının hedefine doğru “ilerleme kaydettiği” belirtildi. Bu da Fed’in gerekirse indirimlerde yavaşlayabileceği mesajını öne çıkardı.
- Satır araları: Faiz kararının ardından basın mensuplarının karşısına geçen Fed Başkanı Jerome Powell’ın konuşmasında ABD ekonomisinin beklenenden daha güçlü olduğu mesajları vardı. Başkan ısrarla tüm seçeneklerin masada olduğunu söylese de ekonomistler, Powell’ın dün akşam verdiği mesajlardan, veriler sağlam kalırsa ve enflasyondaki düşüş aynı hızda ilerlerse Fed’in aralıkta faiz indirimlerine mola verebileceği çıkarımını yaptı. Fed’in bir sonraki toplantısı aralıkta ve gözler, kasım enflasyon ve işgücü verilerine çevriliyor.
- “Hayır.”: Bir POLITICO muhabiri, Powell’a “Yeni başkan sizden gitmenizi isterse görevden ayrılır mısınız?” diye sordu. Powell kibarca, net bir yanıt verdi. “Hayır.” 5 Kasım seçimleriyle Beyaz Saray’daki ikinci dönemini kazanan Donald Trump, Powell’ın dönemini tamamlamasına “izin vereceğini” söylemişti. Powell devam sorularına, ABD başkanının Fed yetkililerini görevden alma konusunda yasal yetkisi olmadığını vurgulayarak karşılık verdi.
- 49. rekor: Dün S&P 500 %0,74’lük bir kazançla 5.973 puandan kapanarak yılın 49. rekorunu kırdı. Bloomberg’e göre dünkü seans, Goldman Sachs’ın 2024 yıl sonu tahmini 6.000 puandı ve bu yıl üç kez yukarı yönlü revize edildi. Böyle devam ederse yeni revizyonlar görmek ihtimal dahilinde. Nasdaq %1,51 kazanırken Dow Jones büyük ölçüde yataydı. Hisseler artarken tahvil ve emtialar da geri durmadı. Bloomberg’e göre dün, çapraz varlıklar açısından “en iyi Fed günü” idi.
- Şirketler: Dünkü seansta Nvidia %2,24 kazançla 150 dolar sınırına iyice yaklaştı. NVDA’nın dışında Amazon, Netflix, Palantir, Spotify, MicroStrategy, Oracle, ServiceNow gibi teknoloji şirketleri tüm zamanların en yüksek seviyelerini kaydetti. Warner Bros. Discovery, Max platformuna 7,2 milyon yeni kullanıcı ekledi.
II. Enflasyon raporunu beklerken
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Başkanı Fatih Karahan’ın yurt dışı programı nedeniyle 31 Ekim’de yapılması beklenirken 8 Kasım’a ertelenen 4. Enflasyon Raporu toplantısı bugün 10:30’da başlayacak. Ağustos sonundaki üçüncü toplantıda TCMB yıl sonu enflasyon tahminini güncellememiş; 2024, 2025 ve 2026 için yıl sonu tahminleri sırasıyla %38, %14 ve %9 olarak korunmuş, başkan Fatih Karahan, şöyle demişti:
Veri akışı öngörülerimizle uyumlu gerçekleştiği için tahminimizi değiştirmek için bir sebep görmedik. Tahminlere noktasal olarak yaklaşmak çok sağlıklı olmayabiliyor. %75 civarında bir enflasyon geliyoruz. %40’ın altına gideceğimizi öngörüyoruz. Tam olarak bir tahmin hedefi koymak o kadar kolay değil.
Ancak eylül ve ekimde enflasyonda işler beklendiği gibi gitmedi. Hatta çarşamba günü yayımlanan Aylık Fiyat Gelişmeleri raporunda TCMB, gıda ve temel mallar gruplarındaki yükselişe dikkat çekmişti. TCMB’nin notlarında manşet enflasyonun kompozisyondaki düzelmeyi tam olarak göstermediği de not düşülmüştü. Ancak bu toplantıda aşağı yönlü güncelleme beklentisi var. Zira TCMB’nin beklentisine paralel bir yıl sonu enflasyonu için önümüzdeki iki ayın negatif değerde açıklanması gerekiyor.
- BIST 100: Ana endeks dün Trump rüzgârıyla yükselişe devam etti ve %0,95 kazanarak 8.946 puandan kapandı. ALARK, EGEEN, TCELL, AFES ve ADEL yükseldi; BTCIM, REEDR, KTLEV, AGROT ve KARSN düştü. Bugün enflasyon raporu toplantısındaki ifadeler ve görünümdeki güncelleme endeks üzerinde baskı yaratabilir.
- Ucuza TL: Bloomberg’den Kerim Karakaya, Beril Akman ve Aslı Kandemir; konuya yakın kaynaklara dayandırdıkları son haberlerinde Türk yetkililerin, Türkiye’deki bankaların yurt dışında daha ucuz lira finansmanına erişmelerini sağlayan ve yabancı girişlere ilişkin resmî verileri şişirebilecek “repo benzeri” işlemleri incelediğini yazdı. Mealini İris Cibre’nin notundan okuduk. Cibre, “tahvil al-sat repo” denen tezgâhüstü (OTC) kontratın zorunlu karşılıklara tabi olmadığını, bu yıl tahvile girdiği söylenen 14,8 milyar doların %68’inin bu işlemlerden kaynaklandığını, bankaların off-shore işlemlerde elde ettikleri ucuz TL ile daha fazla kazandığını, bu işlemlerin vergiye tabi olmamasının da bankaların 5-6 milyar TL’lik bir vergiden kaçındıklarını yazdı. Cibre’ye göre bankaların bu işlemleri durdurmaları önümüzdeki haftalarda tahvil çıkışlarını beraberinde getirebilir.
III. Bitcoin’de Fed rekoru
Tıpkı ABD endeksleri gibi, Bitcoin de hem Trump rüzgârı hem de faiz indirimi etkisiyle dün yükselişini sürdürdü. Aynı gün Birleşik Krallık merkez bankası ve İsveç merkez bankasından da gelen 25 ve 50 baz puanlık faiz indirimleri Bitcoin’i destekledi.
- Yeni rekor: Bitcoin, Powell’ın açıklamalarının ardından 76.951 dolara ulaşarak yeni rekorunu kırdı. Ardından hafifçe geri çekildi. Bu özetin yazıldığı saatlerde BTC 76 bin dolar dolaylarında işlem görüyordu. CoinDesk’in genel piyasaya dair fikir sunan CoinDesk 20 endeksi bu süreçte %4,5 kazandı. Bu arada, Ethereum seçim sonrası yükselişinin en iyi performans gösterenlerinden oldu ve bu özetin yazıldığı saatlerde 2.900 doların üzerinde işlem görüyordu.
- Ethereum’un finansalları: Ethereum Vakfı, 2024 raporunu yayımladı. Vakfın paylaştığı verilere göre vakfın %99,45’i Ethereum olan ve toplam portföyün %81,3’üne karşılık gelen 788,7 milyon dolarlık bir kripto hazinesi var. Varlıklarının 181,5 milyon dolara karşılık gelen %18,7’lik kısmı ise kripto dışı varlıklarda tutuluyor.
IV. Almanya’da neler oluyor?
Almanya’da Olaf Scholz’un liderliğindeki üç partili iktidar koalisyonu çöktü. Koalisyonun çöküşü şansölye Scholz’un, koalisyon ortağı Özgür Demokratlar Partisi (FDP) mensubu maliye bakanı Christian Lindner’ı bütçe konusundaki süregelen uzlaşmazlıkların ardından görevden almasıya gerçekleşti. Scholz yatırım odaklı bir anlayış savunurken Lindner kamu borçlanmasına yönelik daha tedbirli bir yaklaşım izledi ve ipler koptu. Scholz, Yeşiller’le azınlık hükümetinde kaldı.
- Şimdi ne olacak? Scholz, 15 Ocak’ta güven oylaması yapacağını ve kaybederse, seçimlerin Mart 2025 sonuna kadar yapılmasına izin vereceğini söyledi. Bu da normal seçim takviminin altı ay öncesine denk geliyor.
- Siyasi istikrar: Sosyal demokrat SPD ve muhafazakâr rakip CDU arasında el değiştiren yönetimle siyasi istikrarın bir norm olduğu Almanya’daki hükümetin dağılması ve erken seçimin gündeme gelmesi tam da Trump’ın zaferinden sonra geldi. Almanya’nın son erken seçimi 2005’teydi. 2021’de Merkel’in emekliliğinin ardından Almanya ideolojik olarak farklı üç partinin koalisyonuyla yönetilmeye başlandı. SPD liderliğindeki koalisyon bu ideolojik farklılıklar nedeniyle ilk zamanlarından bu yana zorluklarla karşı karşıya kaldı. Bir süredir ülke sanayisinin merkezindeki otomotiv endüstrisinin yaşadığı krizlerle gündeme gelen Almanya’da üç parti arasındaki ekonomik uyuşmazlık, 2025 bütçesi hazırlıklarında son noktasına ulaştı. Tabii bu süreçte son dönemin konjonktürel gelişmelerinden biri olan aşırı sağ yükselişi Almanya’da da kendini gösterdi ve AfD, eylülde doğu eyaleti Thüringen’de en güçlü parti olarak ortaya çıkarak Nazi döneminden bu yana eyalet seçimlerini kazanan ilk aşırı sağ parti oldu.
- AfD hazır: AfD lideri Alice Weidel, bu belirsizliği partisinin lehine çevirmeye istekli. Weidel, partilerin üç farklı rengi sebebiyle trafik ışığı koalisyonu olarak anılan iktidar koalisyonu için “Trafik ışığı koalisyonunun sonu ülkemiz için bir kurtuluştur. Almanya’yı ekonomik yıkımın eşiğine getiren, kendi kendini “ilerici koalisyon” olarak tanımlayan koalisyonun sonu çoktan gelmişti” dedi.
Gün boyunca önemli iş dünyası ve piyasa gelişmelerini portfolyo.co’da, 𝕏’te, Instagram’da ve LinkedIn’de izlemeye devam edeceğiz.
Portfolyo.co Piyasa Özeti
Portfolyo Piyasa Özeti'ni hafta içi her gün
e-posta olarak almak için abone olun.
Son güncelleme: 8 Kasım 2024 - 9:46
