► ABD Doğu ve Körfez limanlarındaki işçiler, 30 Eylül’ü 1 Ekim’e bağlayan gece greve gitmeye hazırlanıyor.
► JPMorgan, ABD ithalatının yarısına yakınını durma noktasına getirme potansiyeli taşıyan grevin günlük maliyetinin 5 milyar doları bulabileceğini söylüyor.
► Jefferies analistleri, grev durumunda hisse senetlerinde de sert hareket potansiyeli görüyor.
ABD’nin Doğu ve Körfez limanlarındaki işçiler, 30 Eylül’ü 1 Ekim’i bağlayan gece yarısından itibaren iş sözleşmelerinin sona ermesiyle greve gitmeye hazırlanıyor. 45 bin liman işçisini temsil eden Uluslararası Liman İşçileri Derneği (ILA) ile ABD Denizcilik İttifakı (USMX) işveren grubu arasında planlanmış bir görüşme bulunmuyor.
Son olarak geçtiğimiz çarşamba USMX, sendikayı pazarlık masasına geri getirmek için Ulusal İşçi İlişkileri Kurulu’nda “adil olmayan çalışma uygulamaları” suçlamasıyla dava açtı. İşveren grubu, sendikanın pazarlığa devam etmesini gerektiren acil ihtiyati tedbir talep etti. Sendika ise geçtiğimiz yıla atıfta bulunarak, “ILA ciddi ve üretken müzakerelere girmeseydi, yerel anlaşmaların çoğu geçtiğimiz yıl içinde çözülemezdi” dedi.
ABD ithalatının belkemiği
Maine’den Teksas’a kadar uzanan limanlarda çalışan 45 bini aşkın işçi ve işveren grubu arasındaki 6 yıllık sözleşmenin sona ermesinin bir sonucu olarak planlanan grev, ILA’in 1977’den bu yana ilk grevi olacak. Söz konusu limanlar, ABD ticaretinin belkemiği konumunda.
S&P Global Market Intelligence’a göre 30 Haziran 2024’te sona eren 12 ay boyunca Maryland ve Baltimore limanları öncülüğünde bahsi geçen limanlar 37,8 milyar dolar araç ithalatına ev sahipliği yaptı. S&P Global Market Intelligence’a göre limanlar ayrıca sırasıyla 97,4 milyar dolar, 16,2 milyar dolar ve 15,7 milyar dolarlık makine, işlenmiş çelik ve ekipman ithalatının merkezi olarak konumlanıyor. Grev, ABD’nin deniz yoluyla yapılan tarımsal ihracatının %14’ünü de risk altına alırken, ithalatın yarısından fazlası grevle durma noktasına gelebilir.
Günlük maliyet 5 milyar dolar olabilir
JPMorgan, ABD’nin deniz yoluyla gerçekleştirdiği ithalatın yaklaşık yarısını işleyen 36 limanı etkileyebileceği düşünülen grevin ABD ekonomisine maliyetinin günlük 5 milyar dolar olabileceğini öngörüyor. Grevin uzun sürmesi, hâlihazırda enflasyonu yeni yatıştıran ABD ekonomisi için yeni bir enflasyon dalgasına sebep olabilir ve aynı zamanda kasımdaki başkanlık seçimlerinde de belirleyici rol oynayabilir.
Biden yönetimi ilk aşamada müdahale etmeyecek
Tahminler, hâlihazırda 147 geminin 34 milyar dolarlık yükle ABD limanlarına doğru hareket hâlinde olduğunu gösteriyor. 100’den fazla ticaret grubunun doğrudan Başkan Biden’a hitaben yazdıkları bir mektupla anlaşma müzakeresi için aracı olmasını talep ettiği biliniyor. Ancak Biden yönetimi, aracılık faaliyeti yürütmeyeceğini, Taft-Hartley Yasası’nı kullanarak grev kırmadıklarını ve bu kez de kırmayacaklarını söyledi ve tüm tarafları iyi niyetle müzakereye davet etti.
- Taft-Hartley: 1945 ve 46’daki büyük grevlerden sonra, 1947’de yürürlüğe giren yasa, sendikaların işverenlerle iyi niyetle pazarlık yapma zorunluluğu olduğunu hükme bağlıyor. Ayrıca güvenlik ve geniş ölçekte ekonomik çıkarlar gibi gerekçelerle ABD hükümetine greve müdahil olma hakkı tanıyor. ABD hükümeti, ulusal acil durum dönemlerinde sendikaların yapabilecekleri üzerinde kısıtlayıcı yetkilere sahip olabiliyor.
Hisselerde şiddetli hareket potansiyeli var
Jefferies analistleri müşteriler için hazırladıkları bir notta, grevin başlaması hâlinde tüketici hisselerinde şiddetli hareket potansiyeli olabileceğine dikkat çekti. Perakende devlerinin pek çoğu grevle ilgili kesinti ihtimaline karşı Halloween ve Noel dönemi ürünlerini daha erken sipariş etti. Ancak bu da ekstra nakliye ve depolama maliyetlerine neden oldu.
Portfolyo.co Piyasa Özeti
Portfolyo Piyasa Özeti'ni hafta içi her gün
e-posta olarak almak için abone olun.
Son güncelleme: 30 Eylül 2024 - 14:13