Borsa ve kriptoya vergi konusunda neler biliniyor?

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in liderlik ettiği yeni ekonomi yönetimi, Orta Vadeli Plan kapsamında, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) para politikasındaki sıkılaşma adımlarını destekleyecek mali politika değişikliklerine devam ediyor. Geçtiğimiz haftalarda açıklanan kamuda tasarruf paketinin ardından, son günlerde vergilere gelecek yeni düzenleme konuşulmaya başlandı.

Yeni vergi paketinde neler var?

Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın, vergilendirmede “daha adaletli ve dengeli bir modeli” yürürlüğe koymak için çalıştığı biliniyor. Habertürk’ten Bülent Aydemir’in haberine göre söz konusu vergi paketi hazırlığıyla 200 milyar TL’lik kaynak sağlanması öngörülüyor. Habere göre yeni paket, şu konularda düzenleme öngörüyor:

• Kurumlar vergisi: Söz konusu habere göre kurumlar vergisine tabi işletmelerden %15 oranında kurumlar vergisi alınacak. Vergiye tabi kuruluşlar, teşvikler kapsamında kurumlar vergisi ödemiyordu.
• Meslek gruplarına vergiler: Her türlü ticari faaliyetteki vergi kaçağının önlenmesi kapsamında tüm ticari faaliyetlerden kazanç oranında vergi alınması planlanıyor. Bir mesleğe tabi olup vergi ödeseler bile ek iş yapanların da kazançları oranında vergi ödemesi bekleniyor. Öte yandan kazançları ve ödedikleri vergiler arasında uyumsuzluk tespit edilen doktor, mühendis, diş hekimi, avukat gibi bazı meslek gruplarında peşin vergi uygulamasına gidilmesi öngörülüyor. Bu kapsamda vergi bu kişilerden peşin alındıktan sonra, dönem sonunda mahsuplaşma yapılacak.
• GYO’lar: Yürürlükte olan mevzuatta gayrimenkul yatırım ortaklıkları (GYO), kurumlar vergisinden istisna tutuluyordu. Yeni düzenlemeyle GYO’ların da kurumlar vergisine tabi tutulması bekleniyor.

Borsa ve kripto yatırımların vergi gelecek mi?

Söz konusu haberde yer alan bir diğer başlık da borsa ve kripto odaklı vergi başlığıydı. Piyasaları karıştıran iddialar bu maddeden çıktı. Mehmet Şimşek’in AK Parti’nin Kızılcahamam kampında bu konuyla ilgili “Gelir elde ediliyorsa vergisi de olmalı. Kripto varlıklar, borsada işlem gören varlıklar, yatırım fonları, bunların disipline edilmesi lazım” demişti.

Bloomberg’den Fırat Kozok, 4 Haziran’da, hisse senedi ve kripto varlıklara yapılan yatırımlardan elde edilen gelirlerin vergilendirilmesinin düşünüldüğünü yazdı. Bloomberg, bakanlık yetkililerin konuyla ilgili çalışmaların devam ettiğini doğruladı ancak henüz nihai bir karar alınmadığını söyledi. Haberlerin ardından BIST 100 endeksi salı günü %1,8 kayıp gördü. Bankacılık endeksi %4,1 geriledi. Lira da dolar karşısında %1,2 değer kaybetti.

5 Haziran akşam saatlerinde ise Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Türkiye’nin hisse senetleri ve kripto paralardan elde edilen getirileri vergilendirmeyi planlamadığını söyledi. Bloomberg’e yaptığı açıklamada Şimşek, vergilendirmenin kazanç üzerinden değil, işlem bazlı yapılacağını, “çok sınırlı” bir işlem vergisi getirilmesinin değerlendirildiğini ifade etti.

Oranlara dair tahminler var mı?

Habertürk’te yer alan ve bakanlık kaynaklarına dayandırılan başka bir haberde Borsa İstanbul yatırımlarında, yatırım tutarı üzerinden on binde 2 oranında işlem vergisi alınmasının planlandığı iddia edildi. Başka bir deyişle 100 bin liralık hisse yatırımı kapsamında 20 liralık işlem vergisi ödenebileceği öne sürüldü.

Kripto varlıklar için ise on binde 4 oranında işlem vergisi konusunda fikir birliği sağlandığı iddia edildi. Söz konusu verginin, banka-kripto para borsası arasındaki para transferlerinde stopaj olarak kesileceği belirtildi.

Borsaya vergi nasıl yorumlanıyor?

Bloomberg’e konuşan Ata Portföy CEO’su Mehmet Gerz, çok sınırlı olsa da verginin piyasada verimsizliğe yol açabileceğini, komisyon ve ücretli artırabileceğini söyledi.

Strateji Portföy İstanbul’dan Burak Çetinçeker ise kısa vadede “acı gibi görünen” bu gelişmenin uzun vadede volatiliteyi azaltabileceğini, yatırım kültürünü geliştirebileceğini ve spekülasyonları azaltabileceğini söylüyor.

EKONOMİ’ye konuşan Deniz Yatırım’dan Orkun Gödek, hisse senedi piyasasına yönelik vergi adımlarının titizlikle atılması gerektiğine dikkat çekerek, özellikle “de-dolarize” eğiliminin kalıcılığının tesis edilmeye çalışıldığı bu dönemde tüm belirsizlikler için şeffaf ve hızlı iletişim sağlanması çağrısında bulundu.

Marbas Menkul Genel Müdür Yardımcısı Soner Kuru, yatırımcı kaçıracak düzeyde bir vergi gelmeyeceğini düşündüğünü söyledi. EKONOMİ haberinde görüşüne yer verilen başka bir uzmanın ise özellikle makine işlemlerini de etkileyeceği, büyük montanlı işlemlerin geçmeme riski bulunduğu, bu durumun işlem hacmini düşüreceğini ve sığ bir piyasa oluşması tehdidi barındırdığını dile getirdiği ifade edildi.

NBE yazarı Alaatin Aktaş, tüm tartışmaların bir hazırlık üzerine olduğunu, henüz kesinleşen bir gelişme olmadığını vurguluyor. Borsadaki hisse senedi işlemlerinin günlük 150 milyar lira olduğu varsayıldığında, on binde 2 vergi oranı üzerinden günlük vergi gelirinin 30 milyon lira, aylık gelirin de 600 milyon lira olacağını belirtiyor. Aktaş, “Borsadan kaçması muhtemel para döviz ya da altına kayarsa…” hatırlatması yapıyor.

Sözcü’ye konuşan İnfo Yatırım Stratejisti Çağlar Toros, bu durumun borsada para çıkışlarını hızlandırabileceğini düşünüyor. Bahçeşehir Üniversitesi Uluslararası Finans Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Hakkı Öztürk ise en ciddi etkilere işlem hacmi üzerinden bir vergilendirmenin sebep olacağını söylüyor.

Portföy yöneticisi ve stratejist Perihan Tantuğ ise binde 2, on binde 2 gibi oranların işlem bazında çok yüksek olduğunu, oranın yüz binde 1 veya 2 olabileceğini düşünüyor.

Son güncelleme: 6 Haziran 2024 - 14:47