IMF: Küresel kamu borcu bu yıl 100 trilyon doları aşacak

Uluslararası Para Fonu (IMF) tarafından yayımlanan Mali Monitör raporu, Ekim 2024 edisyonunda kamu borçlarına odaklandı. Küresel kamu borcunun 2024’te küresel gayri safi yurt içi hasılanın %93’üne karşılık gelen 100 trilyon doları aşacağını ve on yılın sonuna kadar artmaya devam edeceğini öngören IMF, 2030’a kadar kamu borcunun GSYİH’nin %100’üne ulaşacağını tahmin etti.

Pandemiden önceki seviyelerin çok üzerinde

IMF, raporda borcun ülkelerin yaklaşık üçte ikisinde sabitlenmesinin veya azalmasının öngörüldüğünü, buna rağmen pandemiden önce görülen seviyelerin üzerinde kalmayı sürdüreceğini vurguladı. Borcun sabitleneceği yönünde beklenti olmayan ülkelerin, küresel borcun yarısından fazlasını oluşturacağı belirtildi.

Küresel borç neden artıyor?

IMF’nin rapora ilişkin yönetici özetinde, son on yıllarda mali konulardaki siyasi söylemin giderek daha fazla kamu harcamalarına doğru yöneldiği, mali politika belirsizliğinin arttığı ve vergilendirme konusundaki siyasi kırmızı çizgilerin daha da yerleşik hâle geldiği belirtildi.

Yeşil ekonomiye geçişi, nüfusun yaşlanmasını, güvenlik endişelerini ve uzun süredir devam eden kalkınma zorluklarını ele almak için harcama baskılarının arttığını kaydeden IMF, borç görünümüne yönelik risklerin büyük ölçüde yukarı yönlü olduğunu ve borcu sabitlemek veya azaltmak için şu anda planlanandan çok daha büyük mali ayarlamaların gerekli olduğu uyarısında bulundu.

Finansal koşullar, gelişmekte olan ekonomilerde borç risklerine daha çok katkıda bulunuyor

Gelişmiş ekonomilerin üç yıl sonraki risk altındaki borç miktarının pandemi zirvelerinden bir miktar düştüğüne ve GSYİH’nin %134’ü olarak tahmin edildiğini açıklayan raporda, gelişmekte olan ekonomiler için risk altındaki borcun GSYİH’nin %88’ine yükseldiğine dikkat çekti. Finansal koşulların, gelişmekte olan piyasalarda borç risklerine katkıda bulunmada daha büyük bir rol oynadığını kaydeden IMF, sistematik olarak önemli ülkelerde yüksek borç seviyelerinin, mali ve parasal politikayı çevreleyen belirsizliğin diğer ülkeler için riskleri artırabileceğini not ediyor.

“Tamponları yeniden oluşturmak için uygun bir zaman”

IMF’nin çalışmasında, mevcut mali ayarlama planlarının borcu kontrol etmek için gerekenin çok geride kaldığına dikkat çekerek tamponları yeniden oluşturmak için uygun bir zamanda olunduğunun altını çizdi. IMF önerilerini şu başlıklarla sıraladı:

• Boyutun belirlenmesi: Borcun istikrara kavuşturulması veya azaltılması için ortalama olarak GSYİH’nin %3,0 ila %4,5’i oranında kümülatif mali ayarlamaya ihtiyaç duyuluyor.
• Kompozisyonun tasarlanması: Mali ayarlamanın dikkatli bir şekilde tasarlanması, ülkelerin uzun süreli bir zayıf büyüme dönemine düşmesini önleyebilir. Gelişmiş ekonomiler için harcamaları yeniden öncelik sırasına koyma, verimsiz vergi teşviklerini kaldırma, vergileri artırma, hak sahipliği reformlarını ilerletme çağrısı yapan IMF, gelişmekte olan ekonomilerin de vergi sistemlerini iyileştirmelerini, vergi tabanlarını genişletmelerini, gelir idaresi kapasitesini geliştirmesi çağrısında bulundu.
• Hızın belirlenmesi: IMF, giderek büyüyen küresel kamu borçlarını kontrol altına alabilmek için kademeli, sürdürülebilir bir mali ayarlama süreci önerdi. Hızlı konsolidasyonun vergi oranlarında politik olarak uygulanabilir olmayan artışların yanı sıra harcama kesintileri gerektireceğine dikkat çeken IMF, borç sıkıntısı riski yüksek olan ve piyasa erişimini kaybetmiş ekonomilerin önden yüklemeli planlara ihtiyaç duyduğunu kaydetti.
• Kredibilitenin ve mali yönetişimin güçlendirilmesi: Hükümetlerin mali politika belirsizliğini azaltmak için güvenilir orta vadeli mali çerçeveler ve modern kamu mali yönetim sistemleriyle çerçevelenmiş mali planlara ihtiyaç duyduğunu ve güçlü bağımsız mali denetimin hükümetlerin güvenilirliğini güçlendirebileceğini söyleyen IMF, ülkelerin tanımlanmamış borçlardan kaçınması gerektiğine de işaret etti.

Son güncelleme: 15 Ekim 2024 - 14:20