İnternetin agorası Reddit’in halka arzı nasıl yankı buluyor?

ABD merkezli sosyal haber ve tartışma platformu Reddit, 6,5 milyar dolarlık bir değerleme arayışıyla halka arza (IPO) hazırlanıyor. Hisse başına 31 ila 34 dolar arasında fiyat ve halka arz sonucunda 748 milyon dolara kadar sermaye elde etme hedefleri, 2017’de gerçekleştirilen Snapchat ve 2019’daki Pinterest halka arzlarından bu yana, şirketi halka açılan ilk büyük sosyal medya şirketi yapacak. Reddit’in halka arzında ekonomik büyüklüklerin ötesinde, bilinmesi gereken başka neler var?

2005’ten bugüne: Reddit zaman tüneli

Her 5 kullanıcısından üçünün günlük olarak kullandığı, her ziyaretlerinde en az 20 dakikalarını harcadıkları, internetin aktivizm merkezlerinden birine dönüşen ve Aralık 2023 itibarıyla 73 milyonu aşkın günlük aktif kullanıcısı olduğu tahmin edilen internetin agorası Reddit’in hikâyesi şöyle gelişti.

• Bugüne kadar başlıca gelir kalemini reklam modelleri üzerine inşa eden Reddit, 2005’te Virginia Üniversitesi öğrencileri Steve Huffman ve Alexis Ohanian tarafından kuruldu.
• ABD merkezli hızlandırma programı Y Combinator’ın da desteklediği girişimlerden biri olan Reddit, 2006’da Vogue, Wired, GQ gibi yayınların da sahibi olan Condé Nast tarafından 10 milyon dolar gibi bir ücretle satın alındı. 
• 2005’te Christopher Slowe, 2006’da ise RSS’in geliştirilmesine katkıda bulunan internet aktivisti Aaron Swartz Reddit ekibine katıldı.
• Reddit, 2011 itibarıyla Condé Nast’ın çatı şirketi Advance Publications’ın alt şirketlerinden biri oldu. 
• 2014’te, 5 milyar sayfa gösterimi ve 115 milyon tekil ziyaretçiye ulaştığı dönemde, dönemin Y Combinator lideri Sam Altman liderliğinde gerçekleştirilen ve Marc Andreessen, Peter Thiel, Ron Conway, Snoop Dog ve Jared Leto gibi isimlerin katıldığı yatırım turunda 50 milyon dolar yatırım aldı.
• 2015’te şirkete liderlik eden Ellen Pao, bir çalışanın işten çıkarılmasının ardından yükselen topluluk tepkilerini takiben istifa etti ve platformda spez olarak bilinen Steve Huffman, CEO’luk görevine kalıcı olarak geri döndü. 
• 2017’de Reddit, 1,8 milyar değerlemeyle, Andreessen Horowitz ve Sequoia Capital gibi fonların ve Sam Altman ile Ron Conway gibi isimlerin katılımıyla 200 milyon dolar daha yatırım aldı.
• 2019’da Çin’in teknoloji konglomeratı Tencent, 300 milyon dolarlık yatırımıyla Reddit’in değerini 3 milyar dolara taşıdı.
• Ağustos 2021’de, Fidelity Investments liderliğinde 700 milyon dolarlık yatırım alan Reddit’in değeri 10 milyar doların üzerine çıktı. 
• 2021, Reddit’in ilk halka arz girişimini gerçekleştirdiği yıldı. Şirket, Aralık 2021’de 15 milyar dolar değerleme hedefiyle halka arz olmak için Morgan Stanley ve Goldman Sachs’ın kapısını çalsa da, bu girişim başarısızlıkla sonuçlandı.

Reddit’in veri ve içerik hazinesi yapay zeka şirketlerinin iştahını kabartıyor

2023’ün sonunda bir önceki yıla kıyasla yıllık %20 gelir artışı yakaladığı bilinen ve buna rağmen 20 yıllık kâr edememe öyküsüne geçtiğimiz yıl da devam ederek 2023’te 90,8 milyon dolarlık net zarar bildiren Reddit, yapay zeka hikâyesini bir sonraki aşamaya geçmek için güçlü bir gelir kanalına dönüştürmeyi hedefliyor. 16 Şubat’ta Bloomberg tarafından yayımlanan bir haberde, şirketin yeni bir anlaşmayla ismi paylaşılmayan büyük bir yapay zeka şirketine platform verilerini açacağı belirtilmişti. 22 Şubat’ta ise bu şirketin Google olduğu görüldü. Bu yeni gelir modeli, Reddit’in kârlılık hedeflerine yaklaşmasını kolaylaştırabilir. 

“Reddit’in veri külliyatı gerçekten değerli. Bu değerin tamamını dünyanın en büyük şirketlerinden bazılarına ücretsiz olarak vermeye mecbur değiliz.”

Steve Huffman, Reddit CEO’su

Yıllık 60 milyon dolar değerinde olduğu iddia edilen anlaşma, dil modellerini eğitmek için organik ve kaynağı belli verilere ihtiyaç duyan yapay zeka şirketlerinin son dönemlerdeki arayışlarıyla örtüşüyor. Yine Bloomberg’ün haberine göre Reddit’in de yatırımcılarından olan yapay zeka süperstarı Sam Altman’ın liderlik ettiği OpenAI’ın, Almanya merkezli medya devi Axel Springer ile milyonlarca dolar değerinde bir sözleşme imzaladığı biliniyor. 

Topluluk halka arza nasıl bakıyor? 

Reddit, 22 milyon hisse senedi sunmayı planlıyor. Hatta bu hisselerden %8’ini – yaklaşık 1,76 milyon adetini – en sadık Redditor’larına ayırarak, “alışılmadık” olarak tabir edilen bir adım da atıyor. Ön kayıtları 5 Mart’ta sona eren ve Directed Share Program (DSP) olarak adlandırılan bu program Reddit’teki her bir alt başlığı tanımlayan subreddit’lerde moderatörlük görevi üstlenen “mod”ları ve kullanıcıları kapsıyor. Moderatörlerin katılım ölçekleri mod actions olarak tabir edilen eylemlerine göre belirlenirken, kullanıcılar karma puanlarına göre değerlendiriliyor. 

Ancak WIRED’da yayımlanan bir makalede, DSP’nin yatırımcı adaylarını pek de heyecanlandırılmadığı belirtiliyor. Başka bir deyişle şirketin hisselerine ayrıcalıklı erişim tanıdığı kullanıcılar dahi şirketin geleceği konusunda şüpheci bir yaklaşım sergiliyor. Pek çok kullanıcı Reddit’in işleme açıldığı ilk günlerde olabilecekler konusunda endişeli.

Öyle ki kaybetmeyi göze alabilecek miktarda parası olduğunu belirten bir kullanıcı dahi, “Mevcut hissedarların bile Reddit hisselerini uzun vadeli yatırım olarak tutmayacağı gerçeğini ciddiye almaya karar verdim. Bu, ilk gün yapılan işlemlerin çoğunun fiyat daha fazla düşmeden önce mümkün olduğunca hızlı bir şekilde boşaltmaya çalışan içerdekiler tarafından gerçekleştirileceği anlamına geliyor” ifadelerini kullanıyor. Özetle Reddit’in yönetmesi gereken en büyük risklerden biri de şüphesiz, ne yapacağı çok kestirilemeyen topluluğu.

Reddit, isyanlar, ifade özgürlüğü ve moderatörlerin çilesi

Reddit’in başı sayıları 70 milyonu aşan ve ortaklaştıklarında sosyal harekete dönüşebilme potansiyeli taşıyan bir gücü elinde barındıran aktif kullanıcı topluluğuyla da zaman zaman derde girdi. İlk büyük ölçekli tepkilerden biri Tencent’in şirkete yaptığı yatırımın ardından geldi. Pek çok Redditor, “özgürlüğün kalesi” olarak görülen Reddit’e internet konusunda oldukça katı kurallar benimseyen Çin’den gelebilecek bir yatırımın, platformdaki özgür ortamı bozabileceğinden endişe etti. 

2014’te 40 bini aşkın üyesi olan r/blackladies topluluğundan gönüllü moderatörlerin platformdaki nefret söylemi ve ırkçılık odaklı içeriklerle dolduğuna ve güvenli alanı kaybettiklerine yönelik açık mektubunu, 2020’de George Floyd olaylarında yaşananlar izledi. 800 moderatör, nefret söylemini yasaklayan, ırkçı ve cinsiyetçi subreddit’leri kapatan eylemler beklediklerine yönelik bir açık mektup yayımladı. 

Şirketin Haziran 2020’de yayımladığı yeni içerik politikası kapsamında r/The__Donald, r/GenderCritical, r/ChapoTrapHouse gibi yaklaşık 2 bin subreddit’i kapattı. 2021’de ise ABD Kongre baskını yaşandı ve Reddit, Twitter, YouTube ve TikTok gibi platformlara katılarak 52 bin üyeli r/DonaldTrump başlığını kaldırdı. Reddit’in bu hamleleri de kimilerince sansür olarak yorumlandı. Hatta platformun eski CEO’su Ellen Pao da Steve Huffman ve ekibini ırkçılıkla ve nefreti teşvik etmekle suçlayanlar arasına katıldı. 

Ancak içeriden çok tepki çeken ve nam-ı diğer spez’i pek çok kullanıcının gözünde bir düşmana dönüştüren gelişme, platformun 2023’te duyurduğu API servislerini ücretli sunma planı oldu. Yeni politika, Reddit’teki üçüncü parti uygulamaların neredeyse tamamını kapanmaya zorladı. Platformdaki genel kullanıcı deneyimini geliştirmek için bu uygulamaları kullanan pek çok kullanıcı ve moderatör, bu plana tepki gösterdi. Reddit topluluğu, 100’den fazla subreddit’i “kararttı” ve API değişikliklerini protesto etmek için platformdaki aktivitesine ara verdi.

r/WallStreetBets Reddit’in kâbusu olur mu?

Slate’te Nitish Pahwa tarafından kaleme alınan Steve Huffman moderatörlerin tanrısı olmak istiyor başlıklı yazıda yer verilen “Reddit’i 2020’lere taşımak, para yakan iş modeli, durağan halka açılma planları, Sam Altman’ın OpenAI gibi daha zengin şirketler tarafından kullanılan ücretsiz reddit içeriği hazineleri ve ifade özgürlüğüyle ilgili sürekli kafa karıştırıcı bazı ikilemler hakkında karmaşık karar almayı gerektiriyor” ifadelerini haklı çıkaran bir diğer unsur da şüphesiz, r/WallStreetBets subreddit’i. 

Sayıları 15 milyona ulaşan bu perakende yatırımcı topluluğu, Ocak 2021’de, finansal sonuçları iyi görünmeyen ABD merkezli video oyun perakendecisi GameStop’un hisse senetlerini zirvelere çıkararak nam saldı. Volatilitede hafızalara kazanan bir örnek olan GameStop hisse senetleri bir gün içinde %600’den fazla artış gösterdi ve hisse senetlerinin ticareti birçok kez durduruldu. “Short squeeze” olarak ifade edilen bu Wall Street karşıtı hamle, düşüşlerden kâr etmeyi uman hedge fonlarına 20 milyar dolara mâl oldu. WSB’nin başlattığı bu “meme” hisse senedi trendi AMC ve Bed, Bath & Beyond gibi şirketlerle e devam etti. 

r/WallStreetBets’in dağınık, gözükara ve cesur yatırımcı topluluğu IPO dosyasına da girmeyi başardı. Hem de “risk faktörü” olarak. Şirket, halka arz başvurusunda şu ifadelere yer verdi: 

“ r/WallStreetBets’in perakende yatırımcılar arasındaki popülaritesinin bir sonucu olarak, Reddit’in bilinirliği ve perakende yatırımcıların mevcut işlem platformlarına doğrudan erişimi göz önüne alındığında, A sınıfı hisse senetlerimizin piyasa fiyatı ve işlem hacmi, temel iş veya makroekonomik veya sektör temellerimizle ilgisi olmayan nedenlerden dolayı aşırı dalgalanmalar yaşayabilir.”

Bloomberg’ün konuştuğu IPOX Schuster araştırma analisti Lukas Muehlbauer, GameStop ve AMC hisse senetlerinde yaşanan hamleleri hatırlatarak topluluğun çok büyük olduğunu vurguluyor. Reddit’in halka arzında yaşanabilecek herhangi bir gelişmenin her şeye rağmen WSB sebebiyle olmayabileceğini ifade eden Muehlbauer, bu topluluğun bir bakıma organize olmadığını, hisse senetlerinin gelecek gidişatının ilk birkaç günde belli olabileceğini ifade ediyor. 

Sam Altman faktörü ve yapay zeka anlatısı

Reddit’in IPO başvurusunun ardından manşetlere taşınan bir başlık da şirkete ilk inananlardan biri olan Sam Altman’ın payının ederi oldu. 1,66 milyon hisseye sahip olduğu tahmin edilen yapay zeka süperstarı Sam Altman’ın 31 ila 34 dolar arası bir fiyatlamada kazancının 51,4 milyon ila 56,4 milyon dolar arasında değişebileceği öngörülüyor. OpenAI ile yapay zeka rüzgârını arkasına alan ve Davos’un bu yılki gözdesi olan Sam Altman, Reddit ile bu rüzgârı daha da şiddetlendirecek gibi görünüyor. 

Reddit’in halka arzına ilişkin değerlemenin adilliği, topluluğun tavrı, yapay zeka anlaşmalarının altında bir bit yeniği olup olmaması tartışmaları bir kenarda dursun, sektörde bazı isimler Reddit’i yapay zekanın popülaritesinden yararlanarak kendini halka arz olmuş diğer sosyal medya rakiplerinden ayrıştırmaya çalıştığını düşünüyor. Öte yandan Reddit de olası bir faciaya dönüşebilecek riskleri ortadan kaldırmak için çeşitli önlemler alıyor. Topluluğun pek de hazzetmediği Steve Huffman’ın performans bonuslarını iptal etmek bunlardan biri. Yorumlar ve analizler nereye işaret ederse etsin, Reddit’in akıbetine piyasa önümüzdeki günlerde karar verecek.

Son güncelleme: 24 Mart 2024 - 22:18