Herkese merhaba. Ağustosun ilk gününde Fed’in son toplantısının ve Powell’ın açıklamalarının etkisi, kripto piyasalarında Orta Doğu’da gerilim paniğini, BIST 100’de ise tepki alımlarını konuşuyoruz. Öte yandan ABD’de seçim yarışı sertleşiyor ve iş kimlik siyasetine geliyor, Maduro Elon Musk’la atışıyor, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi ülkeleri Orta Doğu’da geniş ölçekli bir savaş konusundan endişe duyuyor.
- ABD: Eski başkan ve Cumhuriyetçi aday Donald Trump, Siyah Gazeteciler Derneği’nin bir etkinliğinde Demokrat aday Kamala Harris’i hedef aldı. Trump, “Birkaç yıl önce siyaha dönene kadar onun siyah olduğunu bilmiyorum. Bilmiyorum, Hintli mi yoksa siyah mı? O başından beri Hintliydi ve sonra aniden dönüş yaptı ve siyah biri oldu” dedi.
- Elon Musk X Maduro: İnternet aleminin en yüksek profilli troll’ü Elon Musk’ın X’teki son gündemi Venezuela seçimleri. Maduro, seçimleri hileyle çaldığını savunan Musk’a “Kavga mı istiyorsun? Edelim o zaman. Ben hazırım” dedi. Elon Musk da kabul etti. Musk, “Senin için geliyorum Maduro” dedi. Öte yandan Maduro’nun galibiyetini kabul etmeyen Venezuelaların katıldığı protestolarda 2 binden fazla kişinin gözaltına alındığını biliniyor.
- BM Güvenlik Konseyi’nden uyarı: Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi ülkeleri, hem Hamas hem de Hizbullah’tan iki üst düzey liderin öldürülmesinin ardından bölgede daha geniş bir çatışmayı önlemek için diplomatik çabaların artırılması çağrısında bulundu. Son olarak, İsrail ordusu, temmuz ortasında düzenlediği bir hava saldırısında, Hamas’ın askeri kanadı Kassam Tugayları’nın lideri Muhammed Deyf’in öldürüldüğünü doğruladı.
I. Powell: Eylülde faiz indirimi masada olabilir
Dün ABD merkez bankası Fed faiz oranını beklentilere paralel şekilde sabit tuttu. Hem karar metni hem de başkan Jerome Powell’ın konuşmaları takip edildi. Powell, karar sonrası gerçekleştirdiği basın toplantısında, meselenin veri bütünlüğü olduğuna dikkat çekerek enflasyona olan güvenin artmasının, işgücü piyasasındaki sağlamlığın korunmasının önemli olduğunu vurguladı. Powell, “Eğer bu test başarılı olursa, eylüldeki bir sonraki toplantıda politika faiz oranlarımız bir indirim masada olabilir” dedi. Karar metninde ise %2 hedefine doğru ilerleme kaydedildiği belirtildi. Ancak yine de daha fazla güvene ihtiyaç duyulduğu paylaşıldı.
- Neden önemli? Fed’in bu karar metni ve Powell’ın son açıklaması, diğerlerinden biraz daha farklı. Fed, çok uzun süredir ilk kez faiz indirimine yeşil ışık yaktı. Komite özellikle, yalnızca enflasyon risklerine odaklanan önceki ifadeler yerine, istihdam piyasasındaki gelişmelerin de takip edildiğine dikkat çekti. Powell, geçtiğimiz haftalarda yaptığı açıklamalardan birinde “Tek risk enflasyon değil” demişti.
- Piyasalar: Dün ABD’de hisse senetleri ve devlet tahvilleri, temmuzun son gününü toparlanarak tamamladı. Üç ana endeks de keskin bir yükselişle açıldı. Nasdaq Bileşik %2,6 artarak şubattan bu yana en iyi gününü yaşadı. S&P 500 %1,6 artış kaydetti. Dow Jones’taki yükseliş %0,2 ile sınırlı kaldı. Nvidia ise %10’un üzerinde kazançla yatırımcıların, Goldman Sachs’in 2024’ün en iyi hisse senedi seçtiği yapay zeka ve yarı iletken devinden vazgeçmediğini teyitledi.
- Yorumlar: Penn Mutual Asset Management’tan Zhiwei Ren, eylül ayında faiz indiriminden neredeyse emin olduğunu söyledi. Fed yetkililerinin ekonomik büyümeyi istikrarlı bir şekilde sürdürmek istediklerini belirttiklerini vurgulayan Ren, “Piyasa kesinlikle bundan memnun” yorumunda bulundu.
- Fed’in görevi, ekonomiyi soğutmadan enflasyonu düşürmeyi başarabilmek. İstihdam piyasasına ilişkin vurguların Federal Açık Piyasa Komitesi (FOMC) karar metnine de girmesi, bu cuma açıklanacak tarım dışı istihdam verisinin altını bir kez daha çiziyor.
II. BIST 100 tepki alımıyla açıldı
Borsa İstanbul’da küresel piyasalara kıyasla negatif ayrışma dün de devam etti. Endeks, dünkü seansı %0,50 kayıpla tamamladı. 11 bin direncinin altına doğru çekildikçe güçlenen cansızlık, kayıplara dönüştü. Ancak endeks bugün tepki alışıyla açıldı. İş Yatırım analistleri de, geçmiş verilerden hareketle, endeksin geldiği seviyelerden tepki alışı gelebileceğini yazdı. XU100 bu sabah açılışta %1’in üzerinde prim yaparak 10.800 seviyelerine yaklaştı. Elbette BIST 100’ün bu sabahki açılışında ABD’den faiz indirimine gelen yeşil ışık da rol oynadı.
- İmalat PMI: İstanbul Sanayi Odası, İSO Türkiye İmalat Sektörü PMI’ı açıkladı. temmuzda 47,2 olarak ölçülen imalat PMI, eşik değer olan 50’nin altında kaldı. Gösterge, arka arkaya dördüncü ayında da eşik değerin altında kaldı ve Kasım 2023’ten bu yana en düşük seviyeye indi. PMI verileri, imalat sektöründeki faaliyetlerin ölçümü için kullanılıyor. Bu ayki rakam, belirgin yavaşlama savını güçlendiriyor. Bu da sıkı para politikasının üreticiler için darboğazları beraberinde getirdiğini gösteriyor. Nitekim dün not ettiğimiz üzere, İSO İkinci 500’ün üretimden satışlarının reel olarak %13,7 azalması da imalat PMI ile paralellik gösteriyor.
- KKM’ye stopaj: Bugün yayımlanan Resmî Gazetede yer alan bir kararla Kur Korumalı Mevduat’a (KKM) %5 ila %7,5 oranında stopaj geldi. Cem Başlevent’in aktardığına göre KKM’nin 3 aylık getirisi stopaj uygulamasıyla %10’dan %8,1’e indi. Klasik TL mevduatın 3 aylık getirisinin yaklaşık %11 seviyesinde olduğu düşünüldüğünde, ekonomi yönetimi KKM’den çıkışı teşvik etmek için bir adım daha atmış oldu.
- Doğal gaza %38 zam: BOTAŞ, 1 Ağustos’tan itibaren geçerli olmak üzere konutlarda kullanılan doğal gaza %38 zam yapıldığını duyurdu.
III. BTC 65 bin dolar altına geriledi
Dün Haniye’nin İran’da öldürülmesiyle bölgesel gerilimden endişe eden kripto para piyasaları, Fed toplantısı ve Powell’ın açıklamaları sonrası 64 bin dolar seviyelerine çekildi. %2’lik bir kayıp yaşayan Bitcoin, New York Times’ın İsrail’in misilleme emri verdiğine yönelik iddiası sebebiyle kayıpları derinleştirdi. Kripto para piyasaları, şu an Orta Doğu’daki çatışmanın ne kadar şiddetlenebileceğini, ABD’deki siyasi liderlerin kripto para piyasalarına yönelik atacağı adımları ve kurumsal ilginin yeni örneklerini izlemeye başladı.
- Diğer başlıklar: Stabilcoin ihraççısı Tether, 2024’ün ilk yarısı için 5,2 milyar dolar kâr açıklayarak bir rekora imza attı. IntoTheBlock verilerine göre yüksek profilli Bitcoin sahipleri, temmuzda portföylerine 84 bin adet yeni Bitcoin ekledi, ki bu Ekim 2014’ten bu yana en yüksek seviye. Polymarket’ta Kamala Harris’in başkanlık yarışını kazanacağına dair bahisler, Trump’ın Harris’in kimliğine yönelik söylemlerinin ardından %5 yükselerek %43’e çıktı. Donald Trump ise %4 geriledi.
IV. Meta’nın “en çok kullanılan YZ asistanı” olma iddiası
Mark Zuckerberg, Silikon Vadisi’nin adından sıkça söz ettiren isimlerinden biri, yapay zeka konusundaki iddiaları birkaç adım ileri taşıdı. Dün ikinci çeyreğe ilişkin bilançosunu açıklayan Meta, Wall Street’in gelir ve kâr beklentilerini aştı. Hisse başına 4,73 dolar kâr yerine 5,16 dolar kâr açıklayan şirketin geliri de 38,31 milyar dolarlık beklentilerin üzerine çıkarak 39,07 milyar dolar olarak açıklandı. Meta’nın bu başarılı çeyreği şirkete dün piyasa kapanışından sonra %7’lik bir kazanç olarak yansıdı.
- Dahası: Facebook’un çatı şirketi, ikinci çeyrekte bir önceki yıla göre %22 gelir artışı bildirdi. Bu da art arda dördüncü kez %20’yi aşan çeyreklik büyüme anlamına geldi. Meta’nın yükselişinde ise lokomotif rolünü reklam gelirleri üstlendi. Facebook ve Instagram uygulamalarından elde edilen reklam geliri, bir önceki yıla göre %22 arttı. Kıyaslama için söyleyelim, en büyük rakip Alphabet, Google reklam satışlarında %11’lik artış bildirmişti.
- Bu yıl 96-99 milyar dolar harcayacak: Analistlerin 9,51 milyar dolarlık tahminine kıyasla ikinci çeyrekte 8,47 milyar dolarlık harcama yaptığını bildiren Meta, yılın geri kalanı için gider görünümünü değiştirmedi. Şirket, 2024 boyunca 96 ila 99 milyar dolar arasında harcama yapmayı planlıyor, ki bu harcamaların çoğu yapay zekaya yöneliyor.
- “En çok kullanılan YZ asistanı”: CEO Mark Zuckerberg, Meta AI’ın, yıl sonuna kadar dünyada en çok kullanılan yapay zeka asistanı olma yolunda ilerlediğini söyledi. Geçtiğimiz hafta son LLM’i Llama 3.1’i piyasaya süren şirket, Llama 4’ü eğitmek için gereken bilgi işlem kaynağının Llama 3’ü eğitmek için kullandığından 10 kat daha fazla olacağını söyledi ve gelecekteki modellerin bunun da ötesine geçeceğine dikkat çekti.
- Ancak… Wall Street Journal’ın özel haberine göre Meta’nın reklam gelirindeki bu önlenemez yükseliş, pek de masum olmayabilir. WSJ, Facebook ve Instagram’da yasa dışı uyuşturucular için online pazaryerlerine yönlendiren reklamlara rastladı. Şirketin politikasına rağmen yasa dışı uyuşturucu tanıtımı yapan reklamlardan kazanmaya devam ettiğini iddia eden haberde, kokain ve reçeteli opioidler gibi yasa dışı maddeleri pazarlayan “düzinelerce” reklam tespit edildiği yazıldı. Tech Transparency Project Yöneticisi Katie Paul, “Tehlikeli uyuşturucu satmak veya insanları dolandırmak için Facebook reklamı satın alabiliyorken, artık dark web’e ihtiyacınız kalmaz” dedi. Meta ise sistemlerinin politikaları ihlal eden reklamları engelleyecek şekilde çalıştığını ve yüz binlerce reklamın bu sebeple engellendiğini söyledi.
Gün içinde açıklanan bilançoları, piyasa gelişmelerini, Orta Doğu gerilimine dair son ayrıntıları izlemeyi sürdüreceğiz. Bu özeti her gün e-posta olarak almak isterseniz, şuradan veya aşağıdaki alandan abone olabilirsiniz.
Sıcak gelişmeler için Portfolyo 𝕏 , Instagram ve LinkedIn’de .
Görüşmek üzere!
Portfolyo.co Piyasa Özeti
Portfolyo Piyasa Özeti'ni hafta içi her gün
e-posta olarak almak için abone olun.
Son güncelleme: 1 Ağustos 2024 - 12:04