Bitcoin bu kez “risksavar” değil mi?

Günaydın. ☀️ Bugün 16 Nisan Salı. Bugün de İran – İsrail gerilimini ve ABD’den gelen güçlü verileri konuşuyoruz.

• 8,5 milyar: Uluslararası Havalimanları Konseyi’nin açıkladığı rakamlara göre 2023’te dünya çapındaki tüm havalimanları toplamda 8,5 milyar yolcuya hizmet verdi. Bu rakam 2022’ye göre %27’lik bir artışa işaret etse de pandemi öncesi seviyenin %6 gerisinde. En yoğun havalimanları listesinde sıralama şöyle: Hartsfield-Jackson Atlanta Uluslararası Havalimanı, Dubai Uluslararası Havalimanı, Dallas/Fort Worth Uluslararası Havalimanı, London Heathrow, Tokyo Haneda Uluslararası Havalimanı.
• Herkes yükselişe teşneyse bu harita neden kırmızı? Bank of America’nın 638 milyar dolarlık varlık yöneten 224 fon yöneticisiyle gerçekleştirdiği aylık anketi nisanda, yatırımcıların hisse senetlerine ve emtialara yönelik ilgisinin arttığını ve portföylerinde tahvillerin ağırlıklarını düşürdüğünü gösterdi. Bu, ankette Ocak 2022’den bu yana bu türden en yükseliş yönlü – bullish sonuç.

I. S&P 500 5.100’ün altına geriledi

Finviz

Dün ABD piyasalarına İran – İsrail arasındaki süregelen gerginlik ve ABD’den gelen güçlü perakende satış verileri yön verdi. ABD’de perakende satışlar mart ayında tahminlerin üzerinde arttı ve bir önceki ayda daha yüksek bir değere revize edildi. Martta ABD’de otomobil ve benzin hariç perakende satışlar %1 arttı, genel artış da şubat ayına göre %0,7 oldu.

• Ne anlamalı? Bloomberg’e göre rapor, ikinci çeyreğe doğru tüketici harcamalarında yukarı ivme olduğunu gösteriyor. Güçlü işgücü piyasası hane halkı talebini destekliyor, enflasyon ekonomide yerleşik hâle geliyor ve bu da Fed’in faiz indirimlerini geciktirme olasılığını artırıyor. Bu da tahvillere yarıyor, 10 yıllık ABD hazine tahvilleri dün %4,6 sıçradı.
• İran – İsrail: İsrail’in askeri yetkilileri İran’ın hafta sonu gerçekleştirdiği drone ve füze saldırısına yanıt vereceklerini vurgularken ABD, Fransa, Birleşik Krallık İsrail’e bölgede gerilimi tırmandırmaması için çağrıda bulunuyor. İran ise İsrail’in karşı saldırısı durumunda “saniyeler içinde” yanıt vereceklerini ifade ediyor. Batı ve Arap devletleri Netanyahu’yu karşı tepkinin İsrail’in çıkarlarına da zarar vereceğine ikna etmeye çalışıyor. Bölgedeki gerilimin tırmanması durumunda petrolün varil başına 100 doların üzerine çıkabileceği, bunun da küresel çaptaki enflasyonu yavaşlatma çabalarının tersi yönünde bir etkiye sahip olabileceği düşünülüyor.
• Ve borsa: Dün %1’lik değerini silen S&P 500 5.100 puanın altına düştü ve beş aydır ilk kez, 50 günlük hareketli ortalamasının altında kapandı. Dow Jones’un 250 puanlık gerilemesi, endeksi altıncı gününde de kayıplara yöneltti. Dow Jones son en yüksek seviyesinden 2 bin puan geride. Dün en büyük darbelerden birini teknoloji ağırlıklı Nasdaq, %1,7 kayıpla aldı.
• Dört ay: CFRA’den Sam Stovall, II. Dünya Savaşı’ndan bu yana S&P 500’ün 24 ciddi düşüşte kaybedilenleri toparlamasının yalnızca dört ay sürdüğünü hatırlatıyor. Daha da iyisi, 1990’dan bu yana piyasa sadece üç ay içinde başabaş noktasına geri döndü. Stovall’ın notları “korkulacak bir şey yok” bakış açısıyla okunabilse de yakın vade için temkinli olmakta fayda var gibi görünüyor.
• Şirketler: Dünün kayıp şampiyonları küresel işgücünü %10 azaltacağı öğrenildiği için %5,6 kayıp gören ve bir de iki üst düzey yöneticinin istifasını açıkladığı Tesla ve %7 kayıpla, 10 milyar dolar değerindeki Informatica’yı satın alma niyeti konuşulan Salesforce oldu. Lockheed Martin, ABD Füze Savunma Ajansı’ndan 17 milyar dolarlık bir ihale kazanarak bugün piyasa hareketlerini takip edeceğimiz şirketlerden biri oldu. Öte yandan Goldman Sachs’e ek Charles Schwab de ilk çeyrek sonuçlarını beklentilerin üzerinde açıkladı.

II. BIST 100 de Orta Doğu gerilimini izliyor

Borsa İstanbul, Orta Doğu’da gideceği yön pek de belli olmayan gerilimin etkisiyle dünü %1,37 kayıpla 9.680 seviyelerinde tamamladı. Bayram tatiline coşkuyla giren BIST 100’de hedef 10 bin demiş, ama kâr satışları olabileceğini de not etmiştik. Gedik Yatırım analistlerine göre 9.500 – 9.450 seviyeleri destek olarak takip ediliyor, 9.450 altındaki kapanışlarda satış baskısı artabilir. Direnç ise 9.849. BIST 100, bugün %0,36 kayıpla açıldı.

• Şirket gelişmeleri: TAV Havalimanları martta bir önceki yılın aynı ayına göre %19 artışla 5,93 milyon yolcuya hizmet verdi. Pegasus’un 2024 ilk çeyrek yolcu sayısı 2023’ün aynı dönemine göre %28 yükseldi ve 8 milyonu aştı. Yapı Kredi 2024 ilk çeyrek sonuçlarını 2 Mayıs’ta paylaşacak. Pasifik Eurasia, Avrupa partneri Rail Cargo Lojistik’le sözleşme yeniledi ve haftalık toplam taşım sayısını 10 trenden 15 trene çıkardı.
• Mehmet Şimşek: Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek IMF Dünya Bankası Bahar Toplantıları kapsamında Vaşington’da. Toplantılar 20 Nisan’a kadar sürecek ve enflasyon, jeopolitik gerilimler odakta.

III. Bitcoin bu kez bir “risksavar” değil mi?

Orta Doğu’da yaşanan gerilimleri yakından takip eden ve en hızlı, hatta en ağır kayıp veren varlıkların başında Bitcoin ve diğer kripto para birimleri geldi. Cumartesi gecesi İran’ın “tamam” demesinin ardından takip eden günlerde biraz olsun toparlayan Bitcoin, 16 Nisan Salı sabahı 62 bin dolara kadar geriledi. Bu içeriğin yazıldığı saatlerde Bitcoin 63.400 dolar seviyelerinde seyrediyordu.

• “Hani dijital altındı? Hani dünya yansa Bitcoin yoluna devam ederdi?” gibi sorular sormakta haklılık payı var. Zira Blockworks’ün derlediğine göre Bitcoin ve Ethereum Mayıs 2019’da dönemin başkanı Donald Trump’ın Çin’den ithal ürünlere uygulanan gümrük vergilerini %25’e çıkarma planları konuşulurken %50’den fazla değer kazanmıştı. 6 Ocak 2021’de Trump destekçilerinin ABD Kongresi baskınında Bitcoin %40 artmış, S&P 500 düşmüştü. Geçtiğimiz yıl mart ayında kötümser bir küresel kriz senaryosunu tetikleyen Silicon Valley Bank iflasında kripto düşse de ABD hükümetinin mevduat sahiplerinin arkasında duracağını açıklamasının ardından Bitcoin ve Ethereum %20’den fazla yükselmişti. Bitcoin 7 Ekim’de Hamas’ın İsrail’e saldırısının hemen ardından dörtte birden fazla değer kazandı, S&P 500 %5 düştü.
• Peki bu sefer? Aynı Bitcoin, pandeminin zirve dönemlerinde %50 çökmüştü. ABD’nin Afganistan’dan çekildiği sıralarda %10 gerileyen de aynı Bitcoin, aynı Ethereum’du. Yani şaşırtıcı bir biçimde bazı durumlarda Bitcoin, diğer varlıklar gibi davranıyor. Hafta sonu yaşananlar ve bu haftanın ikinci gününde devam eden geri çekilmeler de Bitcoin’in “bir güvenli liman” olduğuna yönelik beklentilerin kesinliğine uzakta olduğumuzu kanıtlıyor gibi.

IV. Yeni bir emtia patlaması mı?

Bloomberg, İran – İsrail geriliminin geniş bir bölgesel savaş ve petrol arzında aksama korkusundan önce bile artan petrol fiyatlarının yaptırımlar sebebiyle fırlayan metaller, iklim değişikliği sebebiyle uçuşa geçen kakao ve kahve gibi hammaddelerle desteklendiğini ve yeni bir emtia patlaması olasılığına işaret ediyor. Bloomberg Emtia Spot Endeksi, neredeyse 7 ayın en yüksek seviyesinde.

Northern Trace Capital LLC’nin yatırım sorumlusu Trevor Woods, bu son yükselişin merkez bankalarının faizleri düşürmesini çok daha zorlaştırdığını düşünüyor. Bloomberg’ün takip ettiği veriler, emtia endekslerini takip eden ETF’lere geri dönüş olduğunu gösteriyor. En büyük 20 geniş tabanlı emtia ETF’i, martın başından bu yana yaklaşık 1 milyar dolar giriş gördü.

Yatırımcılar, yapışkan enflasyon sebebiyle yatırımlarını emtialara, yani üretici maliyetlerini etkileyen, dolayısıyla üretici enflasyonunu ve dahi dolayısıyla tüketici enflasyonunu artıran hammaddelere yöneltiyor.

Elbette yükseliş tüm emtialar için aynı seviyede değil. ABD’de doğal gaz fiyatlarının çok düşük olduğu biliniyor. Risk de biraz burada, petroldeki ani yükselişler ABD’de doğal gaz fiyatlarını etkileyebilir ve bu da ABD ekonomisi için resesyona işaret edebilir. Öte yandan kakao, kahve dışında tarım ürünleri bol arz beklentisiyle daha yumuşak bir seyir izliyor. En azından gıda fiyatlarına yönelik riskler aşağı yönlü görünüyor

---

Şimdilik bu kadar. Bugün Morgan Stanley ve Bank of America ilk çeyrek sonuçlarını açıklayacak. IMF küresel ekonomik görünüme ilişkin raporunun son edisyonunu yayımlayacak. Piyasalar Jerome Powell’a kulak verecek. İyi günler!

Son güncelleme: 16 Nisan 2024 - 12:10